Nicole LePera: je vroegste relaties bepalen je toekomst
Volwassen relaties worden vaak beïnvloed door diepgewortelde patronen die voortkomen uit niet-vervulde behoeften in onze jeugd. Het is belangrijk om zowel de fysieke als emotionele behoeften te begrijpen om inzicht te krijgen in hoe onze hechtingspatronen van invloed zijn op onze relaties. Naast duidelijke fysieke behoeften spelen ook subtielere emotionele behoeften een rol.
In dit artikel onderzoeken we hoe niet-vervulde behoeften in de kindertijd, zowel lichamelijk als emotioneel, invloed hebben op volwassen relaties. De inzichten komen uit het boek How To Be The Love You Seek van Nicole LePera.
Emotionele basisbehoeften in relaties
In elke relatie, van kindertijd tot volwassenheid, hebben we allemaal dezelfde diepgewortelde emotionele basisbehoeften. Het ultieme verlangen is om ons veilig en zeker te voelen, waarbij we onszelf kunnen zijn zonder de connectie en steun van anderen te verliezen. Het delen van ervaringen en meningen, het tonen van kwetsbaarheid en eerlijkheid dragen bij aan emotionele intimiteit.
Kijk naar de onderstaande vragen en bepaal aan de hand daarvan hoe emotioneel veilig en zeker jij je voelt in je relaties:
- Voel ik me fysiek en emotioneel veilig en stabiel met jou verbonden?
- Heb ik het gevoel dat ik (of onze relatie) belangrijk voor je ben (of is)?
- Het ik het gevoel dat je van me houdt en om me geeft, ook als er sprake is van fysieke of emotionele afstand tussen ons?
Emotionele veiligheid
Emotionele veiligheid geeft ons het vertrouwen dat anderen ons zien, accepteren en waarderen. Als dit vertrouwen er was in onze vroege hechtingsfiguren, ontwikkelden we zelfvertrouwen in onze lichamelijke verbinding, het omgaan met stress en emotionele uitdagingen. We voelen ons zeker in onze emotionele wereld, kunnen authentiek zijn in onze relaties en hebben het vertrouwen dat we na conflicten of breuken kunnen herstellen.
Gevolgen
Ouders die zelf emotioneel veilig en gewaardeerd willen zijn, moeten dit ook aan hun kinderen kunnen bieden. Veel ouders kampen echter met eigen jeugdtrauma’s en emotionele uitdagingen, waardoor ze moeite hebben met het creëren van een ondersteunende omgeving. Dit tekort aan emotionele veiligheid kan leiden tot gevoelens van minderwaardigheid en eenzaamheid bij kinderen, die op latere leeftijd mogelijk worstelen met het uiten van zichzelf en het ontdekken van hun ware interesses. Het gevolg kan zijn dat ze het gevoel hebben te veel te zijn en moeite hebben met zelfexpressie.
Lees ook: Hoe trauma’s aan volgende generaties worden doorgegeven
Hier nog een paar van de vele aanwijzingen dat er als kind misschien niet aan jouw emotionele behoeften is voldaan:
- Je ouderfiguren waren niet in staat om jou als een apart of uniek individu te zien en behandelden je in plaats daarvan als een verlengstuk van henzelf. Je hebt misschien het gevoel gekregen dat je in hun voetsporen moest treden en hun overtuigingen, emoties, uiterlijk en zelfs gedrag moest overnemen. Op latere leeftijd heb je je wellicht nooit echt veilig gevoeld om te zijn wie je bent, en misschien weet je niet precies waarin je gelooft, hoe je je voelt of waarin je geïnteresseerd bent. Herken je dit bij jezelf? Lees dan ons artikel ‘Hoe ontdek je je échte zelf?’.
- Je ouderfiguren konden niet consequent aandacht aan je besteden, omdat ze in beslag genomen werden door hun werk, relatieproblemen, financiële zaken of onopgeloste trauma’s. Als volwassene isoleer je jezelf, ben je hyperafhankelijk of sluit je je af van elke vorm van verbinding of steun van anderen.
- Je ouderfiguren vatten dingen vaak persoonlijk op en werden snel defensief of emotioneel reactief, externaliseerden of gaven anderen, inclusief jou, de schuld van problemen of conflicten. Op latere leeftijd ben je in dat geval vaak bang dat je ‘in de problemen zit’, heb je anderen nodig om je beter te voelen of ben je vaak bezig anderen tevreden te houden om conflicten te vermijden.
- Je ouderfiguren hadden twee persoonlijkheden: een die ze thuis lieten zien, waar ze kritisch, veroordelend of gesloten waren, en een andere die ze in het openbaar lieten zien, waar ze warm, zorgzaam en schijnbaar liefdevol naar jou toe waren. Als volwassene kun je je dan vaak op je hoede voelen, of onzeker of verward door de bedoelingen of reacties van de mensen om je heen.
- Je ouderfiguren benadrukten vaak je prestaties of schepten erover op, maar jouzelf negeerden ze meestal, tenzij je iets bereikte of complimenten kreeg voor wat je had gepresteerd. Op latere leeftijd kun je je bij gebrek aan externe bevestiging minderwaardig, ongeliefd of leeg voelen. Herken je dit bij jezelf? Lees dan ons artikel ‘Zelfliefde, zo begin je ermee’.
- Je ouderfiguren hebben je meningen of gevoelens regelmatig afgewezen, ontkracht of genegeerd. Als volwassene kun je merken dat je vastzit in alles-of-nietsdenken (‘goed’ of ‘fout/slecht’) en moeite hebt om je in het perspectief van een ander te verplaatsen, vooral als je van streek bent of een conflict hebt.
- Je ouderfiguren stelden regelmatig hun eigen behoeften of gevoelens centraal, onderstreepten of benadrukten vaak te sterk de rol die ze bij jouw opvoeding speelden en herhaalden of herinnerden je regelmatig aan alle dingen die ze voor je hadden gedaan en alle offers die ze voor je hadden gebracht. Als volwassene kun je je chronisch schuldig voelen tegenover anderen, of egoïstisch omdat je überhaupt behoeften hebt.
De neurofysiologische impact van je kindertijd
Onze vroege hechtingsrelaties met onze ouderfiguren hebben niet alleen ons gedrag geconditioneerd; ze hebben ook ons zenuwstelsel fysiek geprogrammeerd en bepalen hoe we denken, voelen en handelen. Dat komt doordat ons zenuwstelsel onze gedachten, gevoelens en reacties aanstuurt en ook onze andere fysiologische functies beïnvloedt.
Volgens neurowetenschapper Dr. Daniel Siegel, een pionier in interpersoonlijke neurobiologie, is ons zenuwstelsel sterk verbonden met sociale interacties. Hij benadrukt de noodzaak van relaties voor ons welzijn en fysieke veiligheid. Hoewel de moderne samenleving individualisme bevordert, zijn we evolutionair geprogrammeerd om relaties aan te gaan. Siegel legt uit dat onze hersenen en relaties wederzijds invloed op elkaar uitoefenen: menselijke verbindingen creëren neurale verbindingen. Vooral vroege banden met ouderfiguren vormen de basisarchitectuur van onze hersenen, waarbij interacties tijdens de kindertijd patronen creëren die ons hele leven invloed hebben, tenzij we gebruikmaken van de neuroplasticiteit van onze hersenen.
Je geconditioneerde stressreacties
Ons zenuwstelsel beïnvloedt fundamenteel hoe we ons fysiek, mentaal en emotioneel voelen, reageert op bedreigingen met ‘vecht-of-vluchtreacties’, en reguleert stress. Hoewel deze reacties normaal en gezond zijn, kunnen sommige mensen vastzitten in een constante staat van stress als gevolg van onvervulde behoeften in hun kindertijd. Deze geconditioneerde stressreacties kunnen leiden tot herhaling van ongezonde gedragspatronen in volwassen relaties, zelfs zonder actieve dreiging. Het bewust herprogrammeren van ons zenuwstelsel kan nodig zijn om gemoedsrust en gezonde verbindingen te ervaren.
Lees ook: Waarom het zo moeilijk is om een ongezonde relatie te beëindigen
Verander relaties door je brein te veranderen
Onze hersenen zijn plastisch en kunnen gedurende ons leven nieuwe neurale verbindingen vormen. Om echte verandering in onze relaties te bewerkstelligen, moeten we ons onderbewustzijn aanpakken, de geconditioneerde gewoonten herkennen en veerkrachtiger manieren ontwikkelen om met stress en anderen om te gaan. Het kan aanvankelijk onwennig zijn, maar bewustwording en actie leiden tot positieve veranderingen. Je hebt de kracht om je relaties te veranderen, ongeacht het gedrag van anderen. De verandering kan nu beginnen. In het volgende hoofdstuk behandelen we de verbinding tussen lichaam, geest en ziel.
Lees meer over relaties:
- Het belang van je ouders
- Zo creëer je een optimaal veilige en hechte relatie
- Vitamine vriendschap: contact met mensen die energie geven
Wil je wekelijks gratis inspiratie voor een gelukkige en gezonde leefstijl ontvangen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief:
Ja ik wil tips en tricks voor een gelukkige en gezonde leefstijl ontvangen ➔