Het artikel is gebaseerd op dit boek

Alcoholvrijer

Bestel dit boekBestellen
Bewustzijn

Cynthia Schultz over alcohol en verslaving

In een wereld waarin alcohol vaak als een sociaal genot wordt gezien, deelt blogger en auteur Cynthia Schultz in haar boek Alcoholvrijer een diepgaand inzicht: alcohol is niet slechts een drankje; het plaatst ons op een ‘verslavingsspectrum’.

Door Cynthia Schultz

Spectrum van alcoholverslaving

Ik bevond me op het spectrum van alcoholverslaving. Dit was voor mij een heel groot besef. Alcohol is drugs. En als je drinkt, bevind je je op een ‘verslavingsspectrum’. Dat wil niet zeggen dat iedereen die drinkt meteen verslaafd is, maar wel dat als je drinkt, je je ergens op dat spectrum bevindt. Met aan de ene kant de drinker die heel af en toe een glaasje pakt en aan de andere kant de zware alcoholist die totaal afhankelijk is van alcohol.

We moeten alcohol zien zoals het is, en dat is niet een gezellig drankje waar je lekker van geniet, maar een zware drug die verwoesting aanbrengt in je lijf en je leven – ook als je matig drinkt. Dit is misschien niet zo’n  lekkere binnenkomer, maar ik ben er wel zo naar gaan kijken.

Als je niet zomaar kunt stoppen met drinken, of als je pauzes in moet lassen waarin je niet drinkt, dan betekent dat dat je op een manier afhankelijk bent van alcohol. Alles waar je niet zomaar mee kunt stoppen is een probleem. Dit klinkt heel zwart-wit en natuurlijk is dat het niet, maar alcohol is simpelweg niet zo onschuldig als de media en de reclames het doen lijken.

Alcohol als ontspanning

Ik gebruikte alcohol voor héél veel dingen in mijn leven. Om dingen te vieren, om te genieten, om te ontspannen, om de ‘scherpe randjes eraf te halen’, om lol te hebben, om te proosten… Ik dacht dat ik het niet nodig had, maar toen ik stopte, ontdekte ik dat alcohol verbonden was met ontzettend veel momenten in mijn leven.

Ik ging dus manieren zoeken om al deze dingen nog steeds te ervaren, maar dan zonder de drank. Hoe haal ik ‘de scherpe randjes eraf’ aan het einde van een werkweek? Hoe ervaar ik zo’n intens ontspanmoment dat ik altijd had met een glas wijn en chips en een boek? Hoe vier ik vakantie zonder een glaasje? Hoe heb ik lol en geniet ik van een avondje uit zonder wijn? Ik vond de antwoorden langzaamaan stuk voor stuk, en de conclusie was: er is niks voor nodig. Alles zit al in mij. De ontspanning, het vieren, de lol – ik kan alles in mezelf vinden, maar dan moet ik wel bereid zijn om dieper te graven, emoties te voelen die oncomfortabel (of gewoon vreselijk) zijn en er niet van weg te willen vluchten.

Waar ik aan de ene kant worstelde met al die momenten die ik hiervoor benoemde, en hoe ik kon functioneren op die momenten zonder alcohol, was het aan de andere kant ook een proces van gewoontes veranderen. Ik had erg veel gewoontes rondom alcohol, en vooral rondom wijn, en die mocht ik allemaal afleren. Een gewoonte afleren kan best lastig zijn, maar omdat mijn motivatie (mijn gezondheid) sterk genoeg was, lukte het.

Lees ook: Buikje? Bye bye sixpack (bier!)

Praat erover

Wat mij heel erg heeft geholpen is erover praten met mensen in mijn directe omgeving én mezelf toe te staan het alcoholmoment te vervangen door wat anders. Fijne alcoholvrije biertjes, mocktails, gingerbeer in een wijnglas, goede kombucha’s – doordat ik allemaal lekkere vervangers in huis haalde en ze in de horeca vaak ook goed verkrijgbaar zijn, genoot ik óók van de momenten waarop ik normaal gesproken iets met alcohol dronk.

Hier heb ik veel vragen over gekregen en ja, dit mis ik wel. Wat ik het meeste mis is in een restaurant een heel mooie fles uitzoeken en daar dan samen van genieten. Of in de wijnwinkel iets waanzinnigs uitkiezen, de verhalen erover horen of opzoeken, en dan vervolgens thuis samen die fles openmaken en er zóveel plezier aan beleven. Die smaken van wijn, de verhalen, de hele mystiek eromheen, ik vind dat iets heel moois en ik vind het heerlijk om daarmee bezig te zijn. Dat mis ik dan ook het meeste. Niet die random wijntjes op een terras of een pilsje tijdens een feestje, maar die bijzondere, écht lekkere flessen wijn, die mis ik. Dat is oké, heb ik besloten.

Lees ook: Help! Hoe kom ik van mijn suikerverslaving af?

Kritische noten bij het stoppen van alcohol

Op Instagram vliegen de felicitaties me om de oren en ik krijg appjes van vriendinnen. Maar er zijn ook – zoals ik al wel had verwacht – kritische noten. Als je dingen gaat zeggen als dat je op een verslavingsspectrum zit als je drinkt en dat alcohol vergif is, kún je verwachten dat mensen zich beledigd voelen, Schultz. Iemand op mijn Instagram zegt: ‘Prima blog. Maar ik vind de uitspraak “alcohol is geen gezellig drankje waar je lekker van geniet” wel erg kort door de bocht. Met af en toe een goed glas wijn of een heerlijk speciaalbiertje, is echt niks mis. Daar kun je net zo goed van genieten als van een koud glas spa rood op een warme dag. Iedereen moet natuurlijk zelf weten wat-ie doet. En knap dat je het niet-drinken al een halfjaar volhoudt, maar voor mijn gevoel sla je soms ook een beetje door in het niet-drinken en je mening over drank.’

Ik ben het niet helemaal met deze reageerder eens, want er is wel degelijk iets mis met een drankje, namelijk dat er alcohol in zit, dat dat giftig is en voor veel mensen én onze maatschappij een groot probleem vormt. Natuurlijk kun je daarvan genieten, dat deed ik ook altijd, maar er is wél iets mis mee. Over het doorslaan heb ik natuurlijk ook mijn eigen mening. Want hoe kun je nou doorslaan in iets niet doen? Kun je ook doorslaan in het niet-eten van mayonaise? Of niet-coladrinken? Ik denk dat deze persoon doelt op het feit dat ik er het een en ander over deel en dat mijn mening erover veranderd is door de jaren heen. Dat is natuurlijk ook zo en dat kan voor volgers van mijn Instagramkanaal of lezers van mijn blog wellicht confronterend zijn. Snap ik wel.

RIVM schema

Iemand reageert op deze persoon: ‘Dit vraag ik uit pure nieuwsgierigheid (dus niet aanvallend): zou je hetzelfde zeggen als het ging om heroïne of cocaïne?’ Zijn antwoord is: ‘Nee, want de kans dat je verslaafd raakt aan heroïne en/of cocaïne is groter dan verslaafd raken aan alcohol.’ Daar kom ik even om de hoek scheuren met deze tabel die ik afgelopen week tegenkwam, samengesteld door het RIVM.















Bron: Ranking van drugs, RIVM (2009) 

De verwoestende effecten van alcohol

Ik stond echt te kijken van deze vergelijkingen. En ik denk dat de meeste mensen hetzelfde zullen hebben. De reageerder heeft dus gelijk qua verslaving – heroïne en cocaïne zijn verslavender dan alcohol – maar voor de rest scoort alcohol hier ontzettend hoog. Verslaving is natuurlijk niet het enige aspect van alcohol. Veel mensen onderschatten de verwoestende effecten van alcohol. Dat deed ik zelf ook. Ach joh, een biertje op het terras, boeiend, kun je dan denken. Maar ook dat ene biertje brengt al schade toe aan je lijf en je hersenen. Veel mensen vergelijken het met ongezond eten. Ach, ik eet soms een frikandel. Moet kunnen. Kan mijn lijf wel hebben als de basis verder goed is. Ach, ik drink soms een colaatje. Eet soms een patatje. Verder leef ik gezond, ik sport, zit wel goed. Ach, ik drink een paar keer per week een wijntje. Dat kan mijn lijf wel hebben, het gaat om de balans, dat maakt echt niet uit. Leef een beetje. Je wilt jezelf niet alles verbieden. Maar is dat zo? Kunnen we dat op die manier met elkaar vergelijken?’

Lees ook: Zo maak je je goede voornemens waar

Directe schade aan het lichaam

Ik heb gezocht naar wat wetenschappelijk onderzoek hierover vertelt. Eerst wilde ik begrijpen wat er gebeurt wanneer je alcohol drinkt. Alcohol is een giftige stof en het lichaam moet hard werken om dat af te breken en uit het systeem te verwijderen. Dit proces veroorzaakt stress en schade aan je lever en andere organen. Zelfs matig alcoholgebruik kan leiden tot ontstekingen, leveraandoeningen en een verhoogde kans op kanker. Ja, jemig. Maar wel waar. Het is waar dat af en toe wat junkfood eten niet direct tot gezondheidsproblemen leidt. Maar als je dit regelmatig doet, kan het je lichaam net zo erg belasten als alcohol.

Onderzoek toont aan dat een dieet met veel bewerkte voedingsmiddelen  en suikerhoudende dranken kan zorgen voor gewichtstoename, hoge bloeddruk, diabetes en hartziekten. Het verschil tussen alcohol drinken en ongezond voedsel eten is echter dat alcohol directe schade aanricht aan je lichaam terwijl ongezond voedsel dat niet altijd doet. Ongezond voedsel kan je lichaam overbelasten en je gezondheid op lange termijn schaden, terwijl alcohol onmiddellijk schade kan veroorzaken en zelfs je eigen veiligheid en die van anderen in gevaar kan brengen. Alcohol heeft een direct toxisch effect op neuronen en axonen (zenuwcellen en hun uitlopers) in de hersenen.

Maak je eigen keuze

Nu wil ik heus niet de wijsneus uithangen, en op mijn Instagram heb ik dit dan ook niet gereageerd. Maar dit zijn de feiten. Je kunt ermee doen wat je wilt. Als je nog steeds je biertje of wijntje wilt drinken, is dat jouw keuze. Ik wil aan niemand een manier van leven, drinken of eten opdringen. Ikzelf maak graag bewuste keuzes. En niet vanuit ‘ach, het maakt niet zoveel uit. Frikandel of alcohol, allebei slecht voor je, maar kan soms best’. Vandaag maak ik wederom de bewuste keuze om te proosten op mijn halfjaar alcoholvrij met een alcoholvrij biertje. Proost, op mezelf. En op jou. Op bewuste keuzes.

Dit artikel bevat een fragment uit de blogpost van Cynthia Schultz, afkomstig uit het boek Alcoholvrijer. Ben je nieuwsgierig naar haar volledige ervaringen met het stoppen van alcohol en wil je ontdekken hoe je dit het beste kunt aanpakken? Haal dan haar boek in huis via Boekenwereld.

Lees meer over een gezonde leefstijl:


Wil je regelmatig gratis inspiratie voor een gezonde leefstijl ontvangen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief:

Ja ik wil tips en tricks voor een gezonde leefstijl ontvangen  ➔