Herken je dit? De verborgen patronen achter onbevredigende relaties

Het leven met anderen is prachtig, maar soms ook pijnlijk ingewikkeld. Veel mensen herkennen het gevoel steeds weer in onbevredigende relaties terecht te komen: relaties waarin geven en zorgen vanzelfsprekend is, maar waarin ontvangen, gesteund worden of echt gezien worden vaak ontbreekt. Dit komt vaak voort uit wat psychologen het brave-meisjessyndroom noemen: de neiging om te leven voor anderen in plaats van écht jezelf te delen.

De inzichten uit dit artikel komen uit het boek Het Good Girl Syndroom van Marta Martínez Novoa.

Waarom relaties vaak scheef aanvoelen

Mensen die steeds opnieuw in ongezonde of onbevredigende relaties belanden, ervaren vaak dezelfde patronen:

• Relaties zijn asymmetrisch: de een geeft meer dan de ander.

• Er ontstaat een gevoel van in de schaduw staan, alsof de ander altijd belangrijker is.

• Er is sprake van lijden en uitputting, zonder een uitweg te zien.

• Het is moeilijk of eng om eigen behoeften uit te spreken.

  

  Ook gezonder leven?

  

  Mis nooit meer gezonde recepten en gezonde artikelen. Meld je nu aan voor de nieuwsbrief en ontvang een gratis exemplaar van ons Online Magazine. 23.000 mensen gingen je voor!

  Meld mij aan

  • Email
  • 1 + 6 = *
  • Voornaam *
  • E-mailadres *

Dit speelt niet alleen in liefdesrelaties, maar ook in vriendschappen, familiebanden of werkrelaties.

Codependency en emotionele afhankelijkheid

Een veelvoorkomende dynamiek is codependency – relaties waarin iemand vooral betekenis haalt uit het zorgen voor een ander. Dit lijkt soms liefdevol, maar in werkelijkheid gaat het vaak ten koste van het eigen welzijn.

Er zijn grofweg twee vormen:

• Emotionele afhankelijkheid: het gevoel dat het eigen geluk afhangt van de zorg en aandacht van een ander.

• Codependency: het gevoel waardevol te zijn door een ander te moeten redden of verzorgen.

In beide gevallen ontstaat een vicieuze cirkel van afhankelijkheid en onzekerheid.

Idealiserende relaties: de fan en de ster

Een ander patroon is het idealiseren van de ander. Partners worden op een voetstuk geplaatst en als bijna perfect gezien. Het probleem: niemand kan die perfectie waarmaken. Dit leidt vaak tot teleurstelling, ontevredenheid en een relatie die nooit in balans voelt.

Mensen die idealiseren, trekken bovendien vaker partners aan met narcistische trekken, wat de kans op toxische relaties vergroot.

Machtsdynamiek: de meester en de leerling

In sommige relaties speelt machtsongelijkheid een hoofdrol. Bijvoorbeeld door leeftijdsverschil, financiële verschillen of een ongelijk niveau van ervaring of kennis. Dit hoeft niet altijd ongezond te zijn, maar kan makkelijk leiden tot manipulatie, afhankelijkheid of een gevoel van minderwaardigheid.

Manipulatietechnieken zoals gaslighting, emotionele chantage en doodzwijgen komen in dit soort relaties vaak voor en ondermijnen langzaam het zelfvertrouwen.

Lees ook: Piekeren over je relatie: hoe het ontstaat en wat je kunt doen

Vluchtige relaties: de Coyote en de Roadrunner

Wie het brave-meisjessyndroom herkent, belandt vaak in relaties met weinig commitment. De ander blijft op afstand, net als de Roadrunner die altijd ontsnapt, terwijl er veel energie wordt gestoken in achtervolgen, hopen en aanpassen. Het resultaat is frustratie, een gevoel van afgewezen worden en een steeds lager zelfbeeld.

Stormachtige relaties: als kat en hond

Sommige mensen raken juist verstrikt in tumultueuze relaties, vol ruzies en heftige verzoeningen. Deze cyclus voelt intens, soms zelfs romantisch, maar is zelden gezond. De emotionele achtbaan geeft tijdelijk een ‘kick’, maar ondermijnt op lange termijn het vertrouwen, respect en zelfbeeld.

Hoe doorbreek je het patroon?

De eerste stap is bewustwording. Herkennen welke dynamieken in je relaties spelen, helpt om ze te doorbreken. Stel jezelf vragen als:

• Welke patronen herken ik in mijn relaties?

• Welke behoeftes verstop ik of stel ik steeds uit?

• Welke relaties geven energie, en welke kosten alleen maar energie?

Door grenzen te stellen, jezelf centraal te zetten en gezonde relaties toe te laten, ontstaat ruimte voor echte verbinding: relaties waarin geven en ontvangen in balans zijn.

Patronen zijn te doorbreken

Onbevredigende relaties komen vaak voort uit diepgewortelde patronen zoals codependency, idealisering of machtsdynamiek. Het goede nieuws: deze patronen zijn te doorbreken. Door bewust te worden van de signalen en te leren gezonde grenzen te stellen, ontstaat ruimte voor relaties die voedend, respectvol en gelijkwaardig zijn.

Je leest hier meer over in Het Good Girl Syndroom van Marta Martínez Novoa.

Benieuwd of narcisme een rol speelt in jouw relatie? Doe nu onze gratis narcisme test en krijg direct inzicht.

Ontdek of jij mogelijk te maken hebt met narcistisch gedrag ➔