In beweging naar een gezondere leefstijl
In Jongleren met voeding scheppen wetenschappers Jaap Seidell en Jutka Halberstadt duidelijkheid in de voedselverwarring. Ze beantwoorden kleine en grote vragen over voeding, gedrag en gezondheid tijdens de zwangerschap, voor baby’s, peuters, schoolkinderen, tieners en volwassenen. Hieronder vind je, uit het boek, het antwoord op de vraag of kokosvet nu goed of slecht is.
In de discussies over voedsel is steeds vaker sprake van superhelden en superschurken. Die veranderen met de tijd nogal eens van rol. De kokosnoot is daarvan een goed voorbeeld. Duizenden jaren was de kokosnoot een superheld in Azië en op talloze eilanden in de Stille Zuidzee. De kokospalm werd wel een ‘levensboom’ genoemd, want twee bomen konden een familie wel drie generaties voeden.
De kokosnoot is rijk aan voedingsstoffen en vezels. En hij is voedzaam, want vetrijk. De naam komt overigens van zestiende-eeuwse Portugese zeelui die in de harige noot met stippen het gezicht van een boeman zagen (‘el coco’).
Dat brengt ons bij de superschurkenreputatie die de kokosnoot in de jaren tachtig van de vorige eeuw kreeg. Onderzoekers stelden toen vast dat het vet uit de kokosnoot vooral verzadigd vet was en verzadigd vet verhoogt het slechte cholesterol en daarmee het risico op hart- en vaatziekten. De wereldmarkt van tropische vetten zoals kokosvet zakte in en voedselfabrikanten gingen als alternatief geharde plantaardige oliën gebruiken, die echter nog veel slechter bleken te zijn voor hart en bloedvaten.
Inmiddels wordt veel genuanceerder gedacht over tropische vetten. De verzadigde vetzuren uit kokosvet lijken minder schadelijk dan de vetzuren uit bijvoorbeeld reuzel. Je kunt het ook langer en vaker verhitten dan veel andere oliën, zodat je het prima kunt gebruiken om te frituren. Gebruik dan liefst de ongeraffineerde variant.
Ik zag laatst in de supermarkt verpakte stukjes kokosnoot als knabbel tussendoor. Die zijn ideaal om kinderen mee te geven naar school of om mee naar het werk te nemen. Stukjes kokosnoot bevatten veel vet en vezels en zijn sterk verzadigend met wel 310 kcal per 100 gram, dus je eet er niet snel te veel van. Een stuk beter dan een Bounty, die ook een kokosimago heeft maar slechts voor 21 procent uit kokos bestaat en verder vooral uit suiker en cacao. Daardoor is een Bounty, die 470 kcal per 100 gram bevat, energierijker maar armer aan voedingsstoffen.
De kokosnoot is gewoon net zoals zoveel voedsel in de natuur een prima voedingsmiddel en past uitstekend in een volwaardig voedingspatroon. Hij verdient niet de naam van superschurk, maar evenmin die van superheld. Veel van de hedendaagse miraculeuze gezondheidseffecten die eraan worden toegeschreven, zijn wetenschappelijk niet goed onderbouwd.
