Het artikel is gebaseerd op dit boek
Bewust slapen en uitgerust ontwaken
Anouk Puister: “De nacht is de spiegel van de dag”
Een goede nachtrust is belangrijk voor je mentale en lichamelijke gezondheid. Toch worstelen velen met slaapproblemen, waarbij ronddwalende gedachten en zorgen van de dag vaak het inslapen en doorslapen in de nacht belemmeren. Maar wat zijn nu precies de oorzaken van slapeloosheid en hoe kun je de cirkel doorbreken?
Wij delen inzichten uit het boek Bewust slapen en uitgerust ontwaken van auteur Anouk Puister (de Happy Sleeper).
Angst voor een slechte nacht
“We hebben allemaal onze eigen ervaringen, maar ik schets even een situatie om voor ons allemaal hetzelfde kader te creëren”, schrijft Anouk in haar boek. “Stel, je ligt regelmatig ’s avonds te draaien en te piekeren voordat je in slaap valt of je wordt ’s nachts regelmatig wakker. Het lijkt dan wel of allerlei gebeurtenissen van de dag, uit het verleden of de toekomst, de revue passeren: het gesprek met een collega dat niet lekker liep, de zorgen om de gezondheid van jezelf of een ander, een gevoel van eenzaamheid of verdriet, een discussie met je partner, een e-mail naar je team, je collega die teleurstellend werk heeft geleverd, het gedrag van een ouder, kind, broer of zus, de deadlines die je niet hebt gehaald, de boodschappen die je nog wilde doen, and so on… De volgende dag sta je op met de innige wens dat je vanavond wél goed slaapt.”
Vicieuze cirkel
Herken jij dit?
- Ik voel me niet uitgerust.
- Copingstrategie: ik drink koffie om wakker te blijven, ik drink alcohol om te ontspannen, ik scrol uren op mijn telefoon en kijk nóg maar een aflevering van die serie, omdat ik anders toch niet moe word.
- Hé, nu kan ik weer niet slapen.
- Stress.
- Slecht slapen.
- Ik voel me niet uitgerust.
Zonder dat je het merkt, kun je steeds verder van een gezond en natuurlijk ritme afdrijven. Misschien creëer je ongemerkt een haat-liefdeverhouding met slapen en je bed en word je steeds angstiger dat je niet goed slaapt. Er is sprake van slapeloosheid (insomnia) als je langer dan drie maanden, voor ten minste drie nachten per week, moeite hebt met inslapen, doorslapen of ontwaken, en overdag ook last krijgt van de gevolgen daarvan.
Tip: Probeer voor het slapengaan bewust te ademen met deze adviezen van Tabe Ydo.
Verstorende factoren
Waarom lukt het de een niet om in de nacht makkelijk in slaap te vallen, terwijl de ander al weg is zodra zijn of haar hoofd het hoofdkussen raakt? Het 3P-model van dr. Arthur Spielman laat duidelijk zien hoe verschillende factoren een rol kunnen spelen bij het ontwikkelen van een slaapprobleem:
Ook gezonder leven?
Mis nooit meer gezonde recepten en gezonde artikelen. Meld je nu aan voor de nieuwsbrief en ontvang een gratis exemplaar van ons Online Magazine. 16.000 mensen gingen je voor!
- Predisposing constitutional factors (kwetsbaarheden): Sommige psychologische of biologische kenmerken vergroten de kwetsbaarheid of aanleg voor slaapproblemen. Voorbeelden hiervan zijn het vrouwelijke geslacht, angst en een verhoogd niveau van waakzaamheid.
- Precipitating factors (oorzaken): Sommige levensgebeurtenissen, medische of psychologische factoren of omgevingsaspecten kunnen slapeloosheid veroorzaken. Voorbeelden hiervan zijn een echtscheiding, het overlijden van een familielid, medicatie, familie- of werkstress, maar ook een pandemie.
- Perpetuating factors (gedrag en gedachten): Sommige mensen nemen typische gedragingen of overtuigingen en gedachten aan om met slapeloosheid om te gaan. Voorbeelden hiervan zijn langer in bed blijven om te proberen meer te slapen, dutjes doen, angst voor slapeloosheid of grote zorgen over de gevolgen van een slechte nachtrust overdag. Hoewel bepaalde gedragingen op korte termijn nuttig kunnen zijn, hebben ze op de lange termijn het tegenovergestelde effect en kunnen ze de slapeloosheid verergeren.
Ontdek de rituelen van Charlotte Labee tegen vermoeidheid en overprikkeling.
Geen directe oorzaak van slapeloosheid
De kwetsbaarheden zijn vaak geen directe oorzaak van slapeloosheid, maar verhogen alleen het risico. De meeste mensen keren redelijk makkelijk terug naar een normaal slaappatroon, ook na een invloedrijke gebeurtenis. Maar voor sommige mensen blijven slaapproblemen bestaan, zelfs nadat de oorzaak weg is of de omstandigheden zijn aangepast. Met name de slaapgewoontes en niet-helpende gedachten kunnen je net dat laatste zetje geven in de richting van slapeloosheid.
De eerste stap naar een goede nacht
“Als dit voor jou herkenbaar is, is dat fijn”, legt Anouk uit. “Dat klinkt gek, maar de vicieuze cirkel herkennen is de eerste stap naar verbetering. Wees lief voor jezelf en geen paniek, want zoals de Chinese filosoof en schrijver Lao Tzu zei: ‘Een reis van duizend mijl begint met een enkele stap’. Oftewel, je hebt een mooie eerste stap gezet door dit artikel te lezen.
Heb jij last van slaapproblemen en wil je er meer over weten? In Bewust slapen en uitgerust ontwaken ontdek je alle tools voor een betere slaapkwaliteit en voel je je overdag energieker. Haal het boek nu in huis via Boekenwereld.
Ontdek meer tips voor een goede nachtrust:
- Slaap je slecht? Deze 12 regels helpen je aan een gezond slaapritme
- Intenties en affirmaties voor een goede nachtrust
- Slechte slaper? Voor jou 10 tips van huisarts Tamara de Weijer!
Wil je regelmatig gratis inspiratie voor een gelukkige en gezonde leefstijl ontvangen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief:
Ja ik wil tips en tricks voor een gelukkige en gezonde leefstijl ontvangen ➔
