Welke soorten suiker zijn er?
Suikers zijn overal om ons heen – van het zoete in je kop koffie tot de verborgen suikers in bewerkte voedingsmiddelen. Hoewel er verschillende soorten suikers zijn, worden ze allemaal omgezet in glucose, de belangrijkste energiebron voor ons lichaam. Toch is het belangrijk om het verschil te kennen tussen natuurlijke, geraffineerde en bewerkte suikers. Want wat zijn suikers en wat doen ze met ons lichaam?
De inzichten uit dit artikel komen uit het boek Zoet zonder suiker van Yvonne Lemmers.
Wat zijn suikers?
De term ‘suikers’ verwijst naar diverse zoete stoffen die onder de categorie koolhydraten vallen. Ze worden snel afgebroken tot glucose, waarna het lichaam insuline aanmaakt. Nadat de lever en spieren verzadigd zijn, wordt de overtollige glucose omgezet in lichaamsvet. Op moleculair niveau zijn er twee hoofdtypen: monosachariden en disachariden. Monosachariden, zoals fructose en glucose, bestaan uit één molecuul, terwijl disachariden, zoals sacharose, lactose en maltose, uit twee moleculen bestaan. Hoewel er slechts twee hoofdcategorieën zijn op moleculair niveau, bestaan er meer dan 130 verschillende namen, zoals glucose, fructose en de minder bekende ‘maltodextrine’.
Verschillende soorten
Suikers kunnen worden ingedeeld in verschillende categorieën:
Van nature aanwezige suikers
Deze komen van nature voor in voedingsmiddelen zoals fruit, groenten en melk. Ze worden niet toegevoegd tijdens het productieproces. Voorbeelden zijn fructose, glucose en lactose.
Natuurlijke zoetstoffen
Stoffen zoals palmsuiker, ahornsiroop, agavesiroop en honing worden vaak gezien als gezondere alternatieven omdat ze niet geraffineerd zijn. Toch verhogen ook deze de bloedsuikerspiegel, waarvoor insuline nodig is om glucose in de cellen op te nemen of als glycogeen op te slaan in de lever en spieren.
Geraffineerde suikers
Dit zijn stoffen die tijdens het productieproces gezuiverd worden, zoals kristalsuiker, rietsuiker en basterdsuiker. Ze worden vaak gebruikt in bewerkte voedingsmiddelen zoals frisdrank, snoep en gebak.
Bewerkte zoetstoffen
Dit zijn stoffen zoals glucosestroop en fructosestroop, die worden verkregen uit planten zoals maïs of tarwe. Ze zijn goedkoop en komen vaak voor in bewerkte voedingsmiddelen. Een voorbeeld is ontbijtkoek, die wel 38 gram glucose-fructosestroop per 100 gram kan bevatten – dat zijn twee suikerklontjes per plakje!
Pas op voor bewerkte suikers
Vooral bewerkte suikers zoals fructosestroop bevatten hoge hoeveelheden fructose, wat voornamelijk in de lever wordt verwerkt. Grote hoeveelheden fructose kunnen leiden tot leververvetting, ontstekingen, en insulineresistentie, wat het risico op diabetes type 2 vergroot. Dit kan niet alleen volwassenen, maar ook kinderen treffen, vooral als ze regelmatig bewerkte suikers consumeren. Door minder vaak deze suikers te eten en een gezondere levensstijl te hanteren, kan dit soort gezondheidsproblemen worden voorkomen.
Natuurlijke suikers in fruit
Fructose uit natuurlijke bronnen, zoals fruit, heeft meestal geen nadelige effecten bij gematigde consumptie. Fruit bevat naast fructose ook voedingsvezels, vitamines en antioxidanten, waardoor het nog steeds een gezonde keuze is.
Maltodextrine: de verraderlijke suiker
Maltodextrine, hoewel technisch gezien een meervoudig koolhydraat, gedraagt zich als een suiker in het lichaam. Het wordt snel afgebroken tot glucose en heeft een hoge glycemische index. Op etiketten staat maltodextrine echter vaak niet vermeld als suiker, wat misleidend kan zijn.
Zoetstoffen als alternatief
Stevia en erythritol zijn twee koolhydraatarme zoetstoffen die geen nadelige effecten hebben op de bloedsuikerspiegel. In tegenstelling tot kunstmatige zoetstoffen zoals aspartaam en sucralose, hebben stevia en erythritol ook geen negatieve invloed op de darmflora.
Conclusie
Hoewel suiker in verschillende vormen voorkomt, hebben ze allemaal invloed op je lichaam. Het is belangrijk om bewust te zijn van welke suikers je binnenkrijgt en om gezondere alternatieven te kiezen.
Lees ook:
Wil je meer energie en je gewicht beter beheersen? Meld je gratis aan voor de Suikervrij Challenge en ontdek de kracht van leven zonder toegevoegde suikers: