Gezond aan tafel logo
In beweging naar een gezondere leefstijl

0 / 5. 0

Vitamine Vriendschap: contact met mensen die energie geven

Dat sociale isolatie en eenzaamheid ontzettend slecht is voor je gezondheid kwam in 2010 als een shock. De Amerikaanse psychologe Julianne Holt-Lunstad deed met haar team een grote overzichtsstudie. Ze zocht antwoord op de vraag wat de kans op sterven het meest vermindert. Op nummer één bleek ‘sociale integratie’ te staan: dus hoe vaak je contact hebt met anderen. Op nummer twee stond ‘hechte relaties’ waarbij het erom gaat of je close bent met vrienden en familie. Niet roken, veel bewegen of een gezond gewicht hadden allemaal minder effect. Een gebrek aan sociale contacten is dus schadelijker dan roken. Vandaar de definitie ‘Vitamine Vriendschap’

Wellicht is dit een van de redenen waarom vrouwen gemiddeld langer leven dan mannen: ze zijn meer geneigd hun sociale contacten goed te onderhouden. Het blijkt overigens volgens later onderzoek van Holt-Lunstad niet uit te maken of je je daadwerkelijk eenzaam vóélt. Wie alleen leeft, weinig tot geen contacten heeft, kan daar zelf voor gekozen hebben en er tevreden mee zijn. Toch blijkt ook deze zelfverkozen eenzaamheid schadelijk voor de gezondheid. Het vergroot net zo goed je sterftekans. En zeker niet alleen bij ouderen. Het laatste onderzoek van Holt-Lunstad maakte duidelijk dat sociale isolatie het meeste effect heeft op de sterftekans bij mensen van middelbare leeftijd. 

Door: Tamara de Weijer 

Vitamine Vriendschap in Blue Zone

Een andere Amerikaanse psychologe, Susan Pinker, werd getriggerd door bovenstaande ontdekkingen. Ze ging een tijdlang onderzoek doen in een Blue Zone in Sardinië; een gebied met kleine dorpjes waar zowel vrouwen als mannen geregeld honderd of ouder worden. Ze ontdekte dat elke honderdjarige daar een groep hechte vrienden en familie om zich heen heeft. ‘Vitamine Vriendschap’ bestaat dus echt!

Lees ook:
9 lessen om gelukkig en gezond oud te worden

Hoe vitamine vriendschap werkt

Er zijn verschillende verklaringen voor het feit dat sociale relaties je gezondheid beïnvloeden. De eerste is het directe effect dat vrienden en familie kunnen hebben op bijvoorbeeld je eet- en drinkgedrag, wel of niet roken, de hoeveelheid beweging die je krijgt… Ze kunnen je erop aanspreken, je kunt je er zelf verantwoordelijker voor voelen omdat er nu eenmaal mensen op je rekenen. Het hebben van hechte relaties kan een stimulans zijn om gezonder te leven en slechte gewoonten op te geven. Dat heeft dan weer invloed op je bloeddruk en afweersysteem.

Een andere verklaring voor het begrip vitamine vriendschap is dat een goed sociaal netwerk een buffer vormt tegen andere schadelijke invloeden zoals stress. Bij mensen die geïsoleerd zijn, hakt de stress er bijvoorbeeld harder in, alleen al omdat ze er niet of nauwelijks met anderen over kunnen praten. Gedeelde smart is immers halve smart. Bovendien geeft het voelen van verbinding met anderen je het gevoel van eigenwaarde en een doel in het leven. Zoals ik al eerder heb gezegd is het hebben van een doel, een purpose, een zeer belangrijke motivatie om gezond te (gaan) leven.

Sociale interacties laten neurotransmitters vrijkomen

Psycholoog Susan Pinker voegt daar in haar TEDtalk nog een verklaring aan toe: sociale interacties laten allerlei neurotransmitters vrijkomen die ervoor zorgen dat we ons goed voelen. ‘Face-to-face sociaal contact drijft de hoeveelheden oxytocine en dopamine in je lichaam op, hormonen die stress en pijn verminderen. Het vergroot de kans dat je borstkanker of een beroerte overleeft en ondersteunt je immuunsysteem (afweersysteem, red.).’

Dit kun je doen 

  1. Stap 1 is erkennen dat je wel wat meer vrienden kunt gebruiken, wat inniger contact met je familie of mensen in de buurt zou willen hebben. Maak even ruimte voor dat gevoel. Het is niks om je voor te schamen. Bijna iedereen heeft er weleens last van.
  2. Stap 2 is het serieus nemen, net zo serieus als overgewicht, slecht slapen of een gebrek aan beweging.
  3. Stap 3 is in actie komen. Dat kan op verschillende manieren.

Zo kom je in actie

Sociaal psycholoog Jolanda Jetten heeft bijvoorbeeld met collega’s een programma ontwikkeld voor mensen die wel wat meer contacten willen, maar niet weten hoe ze dat kunnen realiseren. Dit programma doe je in principe met een groep, maar elementen eruit zijn ook bruikbaar om in je eentje toe te passen. Je kunt bijvoorbeeld eerst alle contacten die je hebt en groepen waartoe je behoort in kaart brengen. Met hoeveel mensen in je omgeving heb je een relatie, hoe vaak zie je ze? Wellicht maak je deel uit van een fijne groep, maar heb je daar tot nu toe niet zoveel in geïnvesteerd. Vervolgens ga je kijken welke acties je zou kunnen en willen ondernemen. Misschien overweeg je al jaren lid te worden van een dansclubje, maar moet je jezelf een duwtje geven om er ook daadwerkelijk naar op zoek te gaan.

Formuleer stappen: ik ga ze mailen/bellen/me laten informeren. Plan die stappen vervolgens in door ze
in je agenda of op de kalender te zetten. Jolanda Jetten: ‘Sommige huisartsenpraktijken bieden ook de mogelijkheid om via hen in groepsverband te wandelen. Dan leer je nieuwe mensen kennen én beweeg je vaker. Dat is dubbele gezondheidswinst!’

Meer weten over wat het gevoel van verbinding kan doen voor je gezondheid en welzijn, en wat je kunt doen om meer of hechtere contacten op te bouwen? Het leefstijlboek van huisarts Tamara de Weijer staat vol praktische tips om je na vier weken fitter te voelen, een sterkere weerstand op te bouwen en bovenal lekker in je vel te zitten..



Het leefstijlboek van huisarts Tamara de Weijer

Dit artikel is gebaseerd op dit boek

  • Voel je na vier weken fitter, bouw een sterkere weerstand op en zit lekker in je vel
  • Praktische tips rond de thema’s bewegen, ontspanning, slaap en voeding
  • 30 heerlijke recepten en diverse ervaringsverhalen
Lees meer over dit boek ➔ Bestel dit boek ➔


Het leefstijlboek van huisarts Tamara de Weijer

Dit artikel is gebaseerd op dit boek

  • Voel je na vier weken fitter, bouw een sterkere weerstand op en zit lekker in je vel
  • Praktische tips rond de thema’s bewegen, ontspanning, slaap en voeding
  • 30 heerlijke recepten en diverse ervaringsverhalen
Lees meer over dit boek ➔ Bestel dit boek ➔