Alles over copingmechanismen
In onze vluchtige wereld is het omgaan met stress, moeilijke situaties, en intense gevoelens – oftewel ‘coping’ – een belangrijk onderdeel van het dagelijks leven. Er zijn honderden modellen en bijna vierhonderd categorieën die beschrijven hoe mensen deze uitdagingen aangaan. Arthur Menko, psycholoog en coach, legt in zijn nieuwste boek Door de pijn op een praktische en toegankelijke manier uit wat copingmechanismen zijn, waar ze vandaan komen en wat je kunt doen.
In dit artikel delen we enkele inzichten uit zijn boek.
Effectieve coping
Wetenschappers zijn het er grotendeels over eens dat effectieve ‘coping’ twee belangrijke acties vereist: het oplossen van het probleem dat stress veroorzaakt en het reguleren van de emoties die door deze problemen worden opgewekt. Als één van deze aspecten wordt genegeerd, is de kans groot dat de copingstrategie tekortschiet.
Copingstrategieën
Copingstrategieën verschillen enorm, met een duidelijk onderscheid tussen negatieve en positieve methoden. Negatieve methoden – zoals emoties onderdrukken, passief-agressief gedrag, en ontkenning – kunnen op de korte termijn weliswaar enige verlichting bieden, maar zijn schadelijk op de lange termijn. Positieve copingstrategieën, die gericht zijn op het actief aanpakken en verwerken van problemen en emoties, bieden daarentegen een langdurige oplossing.
Voorbeelden van negatieve coping
- Je gedragen als een kind
- Projecteren
- Het tegenovergestelde doen van wat je voelt
- Gevoelens opkroppen
- Passief-agressief gedrag vertonen
- Blokkeren
- Ontkennen
- Weglachen
- Bagatelliseren
- Erkenning en/of status nastreven
- Slachtofferrol aannemen
- Je afhankelijk opstellen
- Manipuleren
- Rationaliseren
- Controle en orde zoeken
- Struisvogelgedrag vertonen
Deze gedragspatronen komen vaak voor en zijn meestal een instinctieve reactie op stress, maar ze staan persoonlijke groei en emotioneel welzijn in de weg.
Lees ook: Negatieve emoties: De verborgen boodschappen die ze dragen
Waarom ontlopen we pijn zo graag?
Historisch gezien was het voor onze voorouders waarschijnlijk effectiever te kiezen voor kortetermijnstrategieën die gericht waren op overleving, gezien de onzekere omstandigheden en de noodzaak om natuurlijke gevaren te vermijden, dan om diepgaande emotionele discussies te voeren. Snelle besluitvorming was daarbij van groot belang.
De piramide van Maslow (1943)
De piramide van Maslow, ontwikkeld in 1943, helpt ons de drijfveren van menselijk gedrag te begrijpen vanaf de meest basale behoeften tot aan zelfontplooiing.
Deze piramide laat zien hoe onze behoeften zijn gerangschikt, van basisbehoeften zoals voedsel en onderdak tot de meest complexe. Vroeger lag de focus vooral op de basisbehoeften. Maar nu deze behoeften voor de meesten zijn vervuld, hebben we meer tijd om ons te richten op de hogere treden van de piramide.
Als we de piramide opklimmen, stuiten we op behoeften als sociaal contact, waardering en uiteindelijk zelfrealisatie. In historische contexten, zoals bij onze jager-verzamelaar voorouders, was het bevredigen van de basisbehoeften al een dagtaak en werd er weinig tijd besteed aan de hogere lagen van de piramide. Sociale rituelen en diepgaande emotionele gesprekken konden als luxe of zelfs als risico’s worden gezien die de orde en zekerheid van de groep konden verstoren.
De sporen uit ons verleden
Deze evolutionaire druk om overleving boven emotionele verwerking te prioriteren, heeft diepe sporen nagelaten in onze hedendaagse reacties op stress en mentale pijn. Veel mensen zien nog steeds af van diepgaande gesprekken over hun emoties, omdat ze reacties zoals afwijzing of conflicten vrezen—echo’s van een ver verleden waarin confrontaties daadwerkelijke risico’s konden vormen. Het bespreekbaar maken van persoonlijke issues wordt vaak uit de weg gegaan met argumenten als ‘geen zin in’, ‘geen tijd voor’, of ‘het helpt toch niet’, wat wijst op een diepgewortelde neiging om emotionele diepgang uit de weg te gaan, een fenomeen dat Richard Feynman ooit omschreef als een vorm van zelfbescherming tegen pijnlijke introspectie en de confrontatie met onze kwetsbaarheden.
Al met al helpt de piramide van Maslow ons begrijpen waarom we tegenwoordig streven naar hogere niveaus van zelfrealisatie. Het herinnert ons ook aan de aanhoudende invloed van onze evolutionaire geschiedenis op onze hedendaagse psychologische copingstrategieën. Deze historische context biedt waardevolle inzichten in hoe we onze huidige uitdagingen op het gebied van persoonlijke groei kunnen aangaan.
Inzicht verkrijgen in je eigen copingmechanismen
Wil jij meer inzicht verkrijgen in je eigen copingmechanismen? Noteer dan voor jezelf:
• Wanneer kan jij je herinneren dat je echt boos, bedroefd of angstig gedrag vertoonde? Beschrijf de situatie en wat jouw precieze reactie was.
• Wat maakte dat jij je zo voelde en dat je zo reageerde? Vind je het lastig dat vast te stellen? Praat er met iemand over. Dat kan iemand zijn die erbij was. Dat kan iemand zijn die jou al langer goed kent. En het mogen ook meerdere mensen zijn.
• Wat zijn nog meer momenten die je kan verzinnen waarin je vergelijkbaar gedrag liet zien?
• Welk ingegraveerd gedrag zou hieraan ten grondslag kunnen liggen? Kijk eens of je – al dan niet met hulp – de link kan leggen naar je vroegere jaren.
Het belang van effectieve en positieve copingstrategieën
Coping is een cruciaal menselijk proces dat verweven is met onze biologische, psychologische, en sociale structuren. Het begrijpen van deze processen en het ontwikkelen van effectieve, positieve copingstrategieën is belangrijk voor onze persoonlijke groei en emotioneel welzijn.
Wil je weten welke technieken en strategieën je kunt gebruiken om deze vaardigheden te ontwikkelen en te verfijnen? Of wil je simpelweg leren hoe je omgaat met mentale pijn? Bestel dan het boek Door de pijn.
Lees ook:
- De verborgen impact van onderdrukte gevoelens
- Nicole LePera: Je vroegste relaties bepalen je toekomst
- Zelfliefde: Zo begin je ermee!
Wil je wekelijks gratis inspiratie voor een gelukkige en gezonde leefstijl ontvangen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief:
Ja ik wil tips en tricks voor een gelukkige en gezonde leefstijl ontvangen ➔
Top 5 artikelen
