Voel je je somber in de zomer? Dit kan een zomerdepressie zijn
Terwijl de meeste mensen reikhalzend uitkijken naar warme dagen, terrasjes en zomervakanties, zijn er ook velen die zich juist in de zomer neerslachtig voelen. Een zomerdepressie is een minder bekende, maar zeer reële vorm van depressie. En hoewel we het woord “depressie” vaak met donkere winterdagen associëren, kunnen ook lange, lichte zomerdagen zwaar aanvoelen.
In dit artikel lees je wat een zomerdepressie precies is, wat mogelijke oorzaken zijn en hoe je ermee om kunt gaan. De inzichten zijn gebaseerd op het boek Uit je dip gaan! van Liesbeth Kamerling.
Wat is een zomerdepressie?
Een zomerdepressie is een vorm van seizoensgebonden depressie (SAD – Seasonal Affective Disorder). In tegenstelling tot de bekende winterdip, ontstaat deze juist in de lente of zomer. Terwijl de buitenwereld opbloeit, kunnen mensen met een zomerdepressie zich somber, leeg of overprikkeld voelen.
De omgeving lijkt bruisend van energie, maar vanbinnen voelt het juist zwaar. Juist dat contrast – tussen wat er van je verwacht wordt en hoe je je werkelijk voelt – maakt deze vorm van depressie extra verwarrend.
Symptomen van een zomerdepressie
De klachten verschillen per persoon, maar veelvoorkomende symptomen zijn:
-
Prikkelbaarheid en stemmingswisselingen
-
Slaapproblemen (moeilijk inslapen of juist te vroeg wakker worden)
-
Verminderde eetlust (soms met gewichtsverlies)
-
Gevoel van onrust of nervositeit
-
Gebrek aan energie of motivatie
-
Sociale terugtrekking, ondanks de vele activiteiten die de zomer biedt
Waarom juist in de zomer?
De oorzaken van een zomerdepressie zijn complex en persoonsgebonden, maar er zijn enkele terugkerende factoren:
-
Verstoord slaapritme: Door het vele daglicht raakt de biologische klok uit balans. De aanmaak van melatonine (het slaaphormoon) wordt verstoord, wat leidt tot vermoeidheid en onrust.
-
Hoge temperaturen: Warmte kan leiden tot fysieke en mentale uitputting, zeker als je daar gevoelig voor bent.
-
Sociale druk: De zomer wordt vaak gezien als het seizoen van geluk, festivals en ‘het perfecte lichaam’. Wie daar niet in mee kan of wil gaan, kan zich buitengesloten voelen.
-
Verlies van structuur: Vakanties en vrije dagen kunnen zorgen voor minder houvast, wat voor sommige mensen juist essentieel is om zich goed te voelen.
Lees ook: Van piekeren tot pessimisme: de invloed van negatieve gedachten op celveroudering
De rol van gedachten
Volgens het boek Uit je dip gaan! ligt aan elke emotie een gedachte ten grondslag. Vaak zijn dat onbewuste, negatieve overtuigingen die zich blijven herhalen. Gedachten als “Ik hoor gelukkig te zijn” of “Iedereen heeft plezier behalve ik” kunnen je somber maken, juist in een seizoen waarin geluk de norm lijkt.
Een eerste stap richting herstel is het herkennen van die gedachten. Door ze bewust op te merken, kun je ze gaan vervangen. Wat zou je zeggen tegen een vriend(in) die zich zo voelt? Zeg dat dan ook tegen jezelf. Bijvoorbeeld: “Ik voel me moe en leeg vandaag. Dat mag. Ik kies ervoor om rustig aan te doen en goed voor mezelf te zorgen.”
Weg uit het keurslijf
Veel mensen leven, vaak onbewust, vanuit een keurslijf van overtuigingen. Ze gedragen zich zoals ze denken dat het hoort: altijd gezellig, sociaal, energiek. Maar dat is niet voor iedereen haalbaar of helpend.
Het is bevrijdend om jezelf toe te staan niet mee te hoeven doen. Je hoeft niet altijd vrolijk te zijn op een barbecue, niet met een glimlach op het strand te liggen en niet elke dag productief te zijn. De zomer hoeft niet perfect te zijn. Ze mag zijn zoals jij je voelt.
De rol van zelfzorg en dankbaarheid
Zomerdepressie vraagt niet om strakke actieplannen, maar om liefdevolle aandacht. Gun jezelf rust, voedzaam eten, beweging die bij je past en vooral: mildheid.
Dankbaarheid speelt hierbij een sleutelrol. Door elke dag bewust stil te staan bij kleine lichtpuntjes – een mooi gesprek, een rustige ochtend, een lekker kopje koffie – train je je brein om ook het positieve te blijven zien. Dit helpt om negatieve gedachten te doorbreken en nieuwe patronen op te bouwen.
Een voorbeeld uit Uit je dip gaan!: voel je de neiging om te snoepen uit onrust? Kies dan voor een alternatief zoals een wandeling, een paar squats, of het opschrijven van vijf dingen waar je blij mee bent. Kleine keuzes, grote impact.
Van overleven naar leven
Een zomerdepressie is geen teken van zwakte. Het is een signaal dat er iets in je aandacht vraagt. Door oude overtuigingen te onderzoeken en te vervangen door nieuwe, liefdevolle gedachten, ontstaat ruimte om jezelf opnieuw te leren kennen.
Elke dag waarin je bewust kiest voor zachtheid, voor vertraging en voor realistische gedachten, brengt je dichter bij een fijner gevoel. Je hoeft de zomer niet te winnen. Je mag hem gewoon beleven op jouw manier.
Extra hulp: krijg inzicht met een emotietest
Twijfel je of je last hebt van een zomerdepressie, of wil je beter begrijpen welke emoties er bij jou spelen? Dan kan een test je op weg helpen.
Deze gratis online test helpt je ontdekken hoe jij je emoties beleeft, verwerkt en inzet. Het is geen diagnose, maar wel een waardevolle eerste stap naar meer zelfinzicht en zelfzorg.