Het artikel is gebaseerd op dit boek
De Burn-out Coach
Steeds meer burn-outs: dit zijn de oorzaken
Burn-outs. Je hoort het steeds vaker. Misschien heb je er zelf mee te maken gehad, of ken je iemand in je omgeving die ermee worstelt. Wat ooit leek voorbehouden aan een kleine groep overbelaste mensen, is tegenwoordig een breed maatschappelijk probleem. Maar waarom is dat eigenlijk? En waarom lijken vooral jongere generaties zo gevoelig? Laten we het stigma loslaten en samen kijken naar de echte oorzaken.
De inzichten uit dit artikel komen uit het boek De Burn-out Coach van Iris van der Steen.
Burn-outs zijn geen nieuw fenomeen
Hoewel burn-outs pas de laatste jaren volop in de spotlight staan, is het geen nieuw begrip. Al sinds de jaren ’70 wordt het verschijnsel beschreven, en sinds de jaren ’90 zien we een duidelijke stijging in het aantal gevallen. De veranderingen op de arbeidsmarkt, zoals flexibilisering, globalisering en de 24/7 economie, hebben daar een flinke steen aan bijgedragen.
Vandaag de dag is het echter niet alleen werkdruk die ons nekt.
Millennials en Gen Z: grootgebracht in een prestatiemaatschappij
Voor jongere generaties begint de prestatiedruk al op jonge leeftijd. Op school draait alles om cijfers, prestaties en ontwikkeling. Later wordt deze druk alleen maar groter. Een diploma is niet meer voldoende. Je moet je onderscheiden, uniek zijn, én maatschappelijke impact maken.
Solliciteren gaat niet meer alleen om wat je kunt, maar vooral: wie ben jij en wat maakt jou bijzonder? Geen wonder dat zoveel jongeren zich opgejaagd voelen.
Sociale media versterken het ideaalbeeld
We scrollen dagelijks door feeds vol successen, mooie lichamen, geweldige vakanties en spannende carrières. Maar dat is slechts het topje van de ijsberg. Wat je niet ziet, zijn de twijfels, tegenslagen en eenzaamheid. Deze constante vergelijking, ook wel “sociale opwaartse vergelijking” genoemd, leidt vaak tot onzekerheid, faalangst en het gevoel dat je nooit genoeg doet.
Ook gezonder leven?
Mis nooit meer gezonde recepten en gezonde artikelen. Meld je nu aan voor de nieuwsbrief en ontvang een gratis exemplaar van ons Online Magazine. 23.000 mensen gingen je voor!
De maakbare wereld: alles is mogelijk… toch?
Boeken, podcasts en influencers vertellen ons dat geluk een keuze is. Dat alles haalbaar is – als je maar hard genoeg je best doet. Deze mindset klinkt positief, maar heeft ook een schaduwzijde. Het legt alle verantwoordelijkheid bij het individu. Lukt het niet? Dan ligt het aan jou.
Dit vergroot de kans op stress, perfectionisme en het onvermogen om gewoon tevreden te zijn met “goed genoeg”.
COVID-19 en de nasleep
De coronapandemie heeft veel losgemaakt. Van onzekerheid op de werkvloer tot sociale isolatie. Thuiswerken, studiedruk, het wegvallen van structuur: allemaal factoren die mentale klachten versterkten. In die periode zijn veel mensen over hun grenzen gegaan.
Perfectionisme en torenhoge verwachtingen
Een goede baan, een fit lichaam, een sociaal leven, mindfulness, gezond eten én voldoende rust… en dat allemaal tegelijk. De jongvolwassen levensfase – van ongeveer 20 tot 35 jaar – is sowieso al druk, met studiekeuzes, carrièrestarts, woonstress en gezinsvorming. Het is dan ook niet vreemd dat juist in deze levensfase burn-outklachten pieken.
Keuzestress vergroot kans op burn-outs
Meer keuzes lijken fijn, maar uit psychologisch onderzoek blijkt dat het ons ook ongelukkiger maakt. Want als je alles kunt kiezen, wil je natuurlijk de beste keuze maken. En dus groeit de angst om iets te missen, of de verkeerde beslissing te nemen. Deze keuzestress vergroot de mentale druk en kan bijdragen aan uitputting.
Flexibele banen en een krappe woningmarkt
Waar vroeger vaste contracten en betaalbare huurwoningen vanzelfsprekend waren, heerst nu onzekerheid. Twintigers en dertigers wonen noodgedwongen weer bij hun ouders of hoppen van tijdelijk contract naar freelance opdracht. Dit gebrek aan stabiliteit ondermijnt het gevoel van controle en zelfstandigheid – precies wat je nodig hebt om stevig in je schoenen te staan.
Altijd bereikbaar, nooit echt rust
De smartphone maakt ons leven makkelijker, maar ook vermoeiender. Mail checken in bed? Toch nog even een werkbericht beantwoorden tijdens het eten? De grens tussen werk en privé vervaagt. Zeker voor mensen met een groot verantwoordelijkheidsgevoel kan dit funest zijn. Rust nemen wordt steeds moeilijker, waardoor stress zich opstapelt en het brein niet meer kan herstellen.
Check jezelf: Loop jij risico op een burn-out?
Het is makkelijk om signalen van een burn-out te negeren. Je bent moe, maar ja, wie is dat niet? Je hebt weinig zin in sociale dingen, maar je bent gewoon druk, toch? Je hoofd staat nooit stil, maar dat hoort erbij als je ambitieus bent… of niet?
Toch kunnen deze subtiele signalen de eerste aanwijzingen zijn van een beginnende burn-out. En hoe eerder je erbij bent, hoe groter de kans dat je erger kunt voorkomen. Daarom is het verstandig om af en toe even stil te staan bij jezelf en te checken hoe het écht met je gaat.
Bij Gezond aan Tafel hebben we een praktische en laagdrempelige test ontwikkeld waarmee je binnen enkele minuten inzicht krijgt in jouw persoonlijke burn-out risico. De test is gebaseerd op wetenschappelijke inzichten én praktijkervaring, en kijkt naar:
-
Mentale en fysieke vermoeidheid
-
Je herstelvermogen
-
Stressbronnen in je leven
-
Je balans tussen werk en privé
-
Hoeveel grip je voelt over je dagelijks leven
Doe hier de gratis burn-out test ➔
De uitslag geeft je een helder beeld van je situatie, inclusief advies over mogelijke vervolgstappen.
Tot slot
Een burn-out is geen teken van zwakte. Het is een logisch gevolg van leven in een maatschappij die nooit pauze neemt. Maar jij mag dat wél doen. Sterker nog: je moet het soms doen om overeind te blijven.
Wees mild voor jezelf. Het is oké om niet altijd oké te zijn.
Meer lezen?
Wil je meer weten over de signalen en het herstelproces van een burn-out? Bekijk dan ook:
Of verdiep je verder in het boek De Burn-out Coach:
Dit boek is jouw gids bij overbelasting, stress en herstel. Praktisch, herkenbaar en warm geschreven – met verhalen uit de praktijk én inzichten waar je echt iets aan hebt. Of je nu in een burn-out zit, er net uit komt of die juist wilt voorkomen: dit boek helpt je vooruit.
