Hormoontherapie tijdens de overgang: dit moet je weten

De overgang is een fase die vaak met verwarring en ongemak gepaard gaat. Klachten zoals prikkelbaarheid, angst, depressieve gevoelens, vermoeidheid en slaapproblemen kunnen zich al jaren vóór de laatste menstruatie aandienen. Toch wordt de link met hormonen lang niet altijd gelegd. Mentale klachten worden vaak psychologisch behandeld, terwijl de oorzaak biologisch is: een disbalans in de hormonen. Dat is precies waar hormoontherapie om de hoek komt kijken. Deze behandeling richt zich op het aanvullen of stabiliseren van hormonen zoals oestrogeen, progesteron en eventueel testosteron.

De inzichten uit dit artikel komen uit het boek Het ligt niet aan jou, het is de overgang van Arentina Drenth.

Wat is hormoontherapie precies?

Hormoontherapie is een medische behandeling waarbij lage doseringen van vrouwelijke hormonen worden toegediend. Denk aan:

• Oestrogeen: het hoofdhormoon dat vaak via de huid wordt toegediend (gel, spray of pleister).

• Progesteron: meestal in pilvorm of vaginaal, voor balans en bescherming van het baarmoederslijmvlies.

• Testosteron: als gel, voor energie, concentratie en libido.

Het doel is niet alleen het verminderen van overgangsklachten, maar ook preventie van ouderdomsziekten zoals osteoporose en hart- en vaatziekten.

Ook gezonder leven?

Mis nooit meer gezonde recepten en gezonde artikelen. Meld je nu aan voor de nieuwsbrief en ontvang een gratis exemplaar van ons Online Magazine. 23.000 mensen gingen je voor!

Meld mij aan

• Email
• 0 + 5 = *
• Voornaam *
• E-mailadres *

Verschillende fasen vragen om verschillende aanpakken

Afhankelijk van of je in de perimenopauze, menopauze of postmenopauze zit, verschilt de dosering en combinatie van hormonen. Tijdens de perimenopauze kunnen bijvoorbeeld alleen oestrogeen en af en toe progesteron nodig zijn. In de menopauze wordt vaak dagelijks zowel oestrogeen als progesteron voorgeschreven. Voor vrouwen zonder baarmoeder is progesteron in sommige gevallen optioneel, hoewel steeds meer artsen het alsnog aanraden vanwege de positieve werking in het hele lichaam.

Lees ook: Waarom verdriet in de menopauze normaal is (en nodig)

Welke soorten hormonen worden gebruikt?

1. Bio-identieke hormonen: zijn chemisch identiek aan je lichaamseigen hormonen en geven vaak minder bijwerkingen.

2. Synthetische hormonen: worden nog vaak voorgeschreven, maar geven soms meer klachten.

3. Fyto-hormonen: plantaardige stoffen zoals soja en rode klaver met een zwakkere werking, maar soms nuttig als milde ondersteuning.

Toedieningsvormen: wat past bij jou?

• Via de huid (gel, spray, pleister): geeft minder kans op trombose.

• Orale inname (pillen): handig, maar iets verhoogd risico op bijwerkingen.

• Vaginaal of rectaal: lokaal of sneller opgenomen in het bloed.

• Testosteron: meestal als gel, zorgvuldig gedoseerd.

Elke vrouw reageert anders op hormonen. Wat voor de één werkt, kan bij de ander bijwerkingen geven. Goed overleg met een arts is cruciaal.

Voordelen van hormoontherapie

• Minder opvliegers, slaapproblemen en stemmingswisselingen

• Verhoogde concentratie, libido en energieniveau

• Bescherming tegen botontkalking, Alzheimer en hart- en vaatziekten

Lees ook: 7 inspirerende boeken die elke vrouw rond de menopauze moet lezen

Gaan er risico’s gepaard met hormoontherapie?

De angst voor borstkanker na hormoontherapie is hardnekkig, maar veel onderzoeken (waaronder het grootschalige WHI-onderzoek) tonen aan dat het risico niet significant verhoogd is bij gebruik van bio-identieke hormonen of lokaal toegediende oestrogenen. Bespreek je persoonlijke risicoprofiel en -tolerantie altijd met je arts.

Wanneer starten en hoelang gebruiken?

Het advies om hormoontherapie maximaal vijf jaar te gebruiken is achterhaald. Internationaal is er een verschuiving naar langduriger gebruik, mits onder begeleiding. Vrouwen die langer dan vijf jaar hormonen gebruiken, blijken zelfs een verlaagde kans op overlijden te hebben.

Hormonen afgestemd op jouw leven

Hormoontherapie is maatwerk. De juiste dosering, vorm en combinatie zijn afhankelijk van jouw klachten, bloedwaarden en levensfase. Een goede voorbereiding (inclusief het bijhouden van klachten) helpt bij het vinden van een behandeling die écht werkt.

Meer weten over hormoontherapie?

 In de podcast De Zelfhulpvraag deelt Arentina Drenth haar expertise over hormoontherapie tijdens de overgang: