PFAS in voeding: wat moet je weten over deze chemische onzichtbare stoffen?
In het nieuws is het momenteel volop te lezen: eieren van hobbykippen bevatten vaak te veel PFAS. Voor veel mensen komt dit als een schok, vooral omdat eigen kippen houden juist wordt gezien als gezond, lokaal en duurzaam. Maar wat zijn PFAS eigenlijk? En hoe komen ze terecht in voeding – en dus op je bord?
Wat is er aan de hand?
Een recent onderzoek van het RIVM toont aan dat hobbykippen in bepaalde regio’s eieren leggen met verhoogde concentraties PFAS. In sommige gevallen overschrijdt dit zelfs de voorgestelde gezondheidslimiet. De stoffen blijken vooral in de bodem te zitten, bijvoorbeeld rond industrieterreinen, vliegvelden of oude vuilstortplaatsen. Kippen scharrelen daar, pikken voedsel uit de grond – en zo belanden deze stoffen uiteindelijk in het ei.
Wat zijn PFAS?
PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen) zijn chemische stoffen die al tientallen jaren worden gebruikt in onder andere pannen met antiaanbaklaag, regenjassen, voedselverpakkingen en blusschuim. Ze zijn water-, vet- en vuilafstotend – en bijna onverwoestbaar. In het milieu breken ze nauwelijks af, en in het menselijk lichaam stapelen ze zich op.
Daarom worden ze ook wel “forever chemicals” genoemd.
Hoe komen PFAS in voeding terecht?
PFAS kunnen op verschillende manieren in het voedsel terechtkomen:
-
Via besmette bodem of water waarin groenten groeien of dieren grazen.
-
Via voedselverpakkingen of kookmaterialen die PFAS bevatten.
Ook gezonder leven?
Mis nooit meer gezonde recepten en gezonde artikelen. Meld je nu aan voor de nieuwsbrief en ontvang een gratis exemplaar van ons Online Magazine. 16.000 mensen gingen je voor!
-
Via grondwater dat gebruikt wordt voor irrigatie of drinkwater voor vee.
Producten die relatief vaak sporen van PFAS bevatten zijn vis, eieren (vooral van hobbykippen), vlees en soms groenten uit vervuilde grond.
Zijn PFAS schadelijk voor de gezondheid?
PFAS worden in verband gebracht met verschillende gezondheidsrisico’s:
-
Verstoring van de hormoonhuishouding
-
Verminderde vruchtbaarheid
-
Verhoogd risico op kanker
-
Aantasting van het immuunsysteem
-
Verhoging van het cholesterolgehalte
Vooral langdurige blootstelling kan gezondheidsproblemen veroorzaken. Daarom worden steeds strengere normen overwogen, zoals de voorgestelde Europese limiet voor inname via voeding.
Wat kun je doen om blootstelling te beperken?
Hoewel PFAS lastig volledig te vermijden zijn, zijn er wel manieren om de inname te beperken:
-
Eet gevarieerd: Hoe minder vaak hetzelfde product op het menu staat, hoe kleiner de kans op ophoping.
-
Let op de herkomst van voedsel: Kies voor producten uit schone regio’s en gecertificeerde bronnen.
-
Filter drinkwater als je in een gebied woont waar PFAS in het grondwater is gevonden.
-
Gebruik geen pannen met beschadigde antiaanbaklaag (zeker als je niet weet of deze PFAS bevatten).
-
Beperk contact met vet- en waterafstotende verpakkingen, zoals fastfoodverpakkingen of bakpapier met coating.
Leef zo puur mogelijk met onze gratis checklist
Wil je eenvoudig aan de slag met kleine stappen om minder schadelijke stoffen binnen te krijgen?
Met onze praktische checklist ‘Leef zo puur mogelijk’ ontdek je wat je elke dag kunt doen – in de keuken, je voorraadkast én je leefomgeving.
Download gratis de checklist en hang ‘m op je koelkast of bewaar ‘m op je telefoon als gezonde reminder!
Download gratis de checklist ➔
Wat betekent dit voor hobbykippenhouders?
Voor mensen met eigen kippen is het advies om te controleren of ze in een risicogebied wonen. Is er twijfel over de bodemkwaliteit? Dan kan een eenvoudige bodemtest of contact met de gemeente of GGD inzicht geven. Soms is het verstandiger om eieren tijdelijk niet of minder vaak te eten – zeker voor kinderen en zwangeren, die extra gevoelig zijn.
Bewust kiezen is gezond kiezen
PFAS zijn een onzichtbare maar reële bedreiging. Door bewuster te kiezen en aandacht te besteden aan herkomst, bereidingswijze en variatie, kan de blootstelling sterk worden beperkt. Gezond eten draait niet alleen om voedingswaarden, maar ook om veiligheid – en daarin speelt actuele kennis, zoals over PFAS, een belangrijke rol.
