Het artikel is gebaseerd op dit boek
Luisteren naar elkaar
Ontdek hoe open communicatie je leven kan veranderen
In een wereld waarin misverstanden gemakkelijk ontstaan, biedt open communicatie een krachtig middel om dieper en authentieker met anderen in contact te komen. Ontdek hoe je door eerlijk en direct te communiceren niet alleen jezelf beter leert kennen, maar ook je relaties verrijkt en je persoonlijke en professionele effectiviteit vergroot.
Wij delen de voordelen, uitdagingen en technieken van open communicatie, gebaseerd op inzichten en de training uit het boek Luisteren naar elkaar van Linda Adams.
Het belang van open communicatie
Het uitspreken van gevoelens en gedachten is een krachtige manier van communiceren. Open communicatie helpt ons onze belangrijke behoeften te vervullen en bevordert persoonlijke en professionele effectiviteit. Het is echter niet vanzelfsprekend dat we altijd open en eerlijk communiceren. Vaak communiceren we vanuit onze rol of functie, niet vanuit ons ware zelf. Dit kan leiden tot een verlies van verbinding met onze echte gedachten en gevoelens.
De verschillende communicatiestijlen
Sub-assertief gedrag
Sub-assertief gedrag betekent dat je je gevoelens, gedachten en behoeften niet uit. Dit kan voortkomen uit angst voor conflicten, afwijzing of gezichtsverlies. Sub-assertieve mensen vermijden conflicten, maken hun eigen behoeften ondergeschikt aan die van anderen, en voelen zich vaak gefrustreerd en wrokkig omdat ze hun mening niet uiten.
Hier zijn enkele voorbeelden:
Je wilt graag meer invloed op de besteding van het gezinsbudget, vooral als het gaat om grote aankopen. Je maakt je partner dit onvoldoende duidelijk. Als je merkt dat zij een te dure auto wil kopen, raak je geïrriteerd en angstig. In je baan heb je het afgelopen jaar heel hard gewerkt en nieuwe procedures ingesteld om je afdeling effectiever te laten werken. Hoewel je graag salarisverhoging zou willen (en vindt dat je die verdient), zeg je dit niet tegen je leidinggevende. Je blijft hopen dat hij er zelf over begint. Maar dat doet hij niet en hierdoor raak je gefrustreerd en ongemotiveerd.
Agressief gedrag
Agressief gedrag houdt in dat je je behoeften vervult ten koste van anderen. Dit kan leiden tot schuldgevoelens en negatieve reacties van anderen, waardoor relaties lijden en samenwerking moeilijker wordt. Passieve agressie, een subtielere vorm van agressief gedrag, omvat manipulatie en misleiding om je behoeften te vervullen.
Ook gezonder leven?
Mis nooit meer gezonde recepten en gezonde artikelen. Meld je nu aan voor de nieuwsbrief en ontvang een gratis exemplaar van ons Online Magazine. 16.000 mensen gingen je voor!
Enkele voorbeelden van agressieve communicatie: Als je wilt meepraten over besteding van het budget, dan kun je tegen je partner zeggen: ‘Hoe haal je het in je hoofd om zo’n dure auto te kopen! Bespreek dat voortaan eerst met mij’ of als je salarisverhoging wilt, dan zeg je tegen je leidinggevende: ‘Als ik geen salarisverhoging krijg, dan ga ik op zoek naar een andere baan.’
Assertief gedrag
Assertief gedrag betekent dat je weet wat je nodig hebt en wilt, en dit duidelijk maakt aan anderen. Assertieve mensen communiceren eerlijk en direct, uiten hun gevoelens en ideeën, en respecteren de rechten en behoeften van anderen. Ze zijn authentiek, komen voor zichzelf op en zoeken naar oplossingen die recht doen aan alle betrokkenen.
Je bent assertief als je tegen je partner zegt: ‘Ik wil meer zeggenschap over de besteding van ons budget. Er zijn dingen waar ik graag in wil investeren’ of als je tegen je leidinggevende zou zeggen: ‘Ik wil het graag met u hebben over salarisverhoging. Ik denk dat ik het afgelopen jaar veel heb verbeterd aan de afdeling.’
Voordelen van open communicatie
Open communicatie draagt bij aan zelfkennis, persoonlijke groei en het vervullen van belangrijke behoeften. Het creëert een cyclus van groei en verandering, helpt je in het heden te leven en voorkomt dat je blijft hangen in het verleden of piekert over de toekomst. Bovendien maakt open communicatie je een interessanter mens en verhoogt het je gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Openheid in communicatie is vaak wederkerig: als jij open bent, zijn anderen dat ook. Dit leidt tot diepere en rijkere relaties, vermindert misverstanden en frustraties, en bevordert wederzijdse verantwoordelijkheid voor het vervullen van behoeften.
Risico’s van open communicatie
Open communicatie kan ook conflicten en onenigheid aan de oppervlakte brengen. Dit kan relaties onder druk zetten en zelfs beëindigen, vooral als er eerder weinig openhartige interactie was. Vertrouwen is belangrijk bij het delen van je gevoelens en behoeften; zonder vertrouwen kan openheid riskant zijn.
Lees ook: Het belang van open communicatie over seks in een relatie
De vaardigheid om je open te stellen: ik-boodschappen
Verklarende ik-boodschappen
Verklarende ik-boodschappen laten aan anderen weten wat je ervaart, hoe het voelt om jou te zijn. Ze beschrijven je binnenwereld. Omdat verklarende ik-boodschappen anderen in staat stellen jou beter te leren kennen en begrijpen, wordt hun houding tegenover jou oprechter. Deze boodschappen zijn uitnodigend en stimuleren anderen om ook hun ervaringen met je te delen, zodat je relaties zich verdiepen.
Enkele voorbeelden van ik-boodschappen die uit het leven gegrepen zijn:
‘Ik heb er zin in vandaag.’
‘Ik voel me een beetje down.’
‘Ik hou echt niet van films met veel geweld.’
‘Ik had een goed gevoel over onze vergadering vandaag.’
‘Ik hou van tennissen.’
‘Ik ben moe.’
‘Ik ben geen beller.’
‘Ik breng graag tijd door met mijn gezin.’
‘Ik hou wel van een stevige discussie.’
‘Ik ben nogal gehaast vandaag.’
‘Ik hou van je.’
‘Ik heb echt een hekel aan vliegen.’
‘Ik waardeer je hulp erg.’
Omdat je met een verklarende ik-boodschap jouw persoonlijke waarnemingen en meningen uit, roept die over het algemeen geen weerstand op. Mocht dit toch gebeuren, dan wil je wel voorbereid zijn op die weerstand.
Lees ook: Zo creëer je een optimaal veilige en hechte relatie
Weerstand en actief luisteren
Soms stuit je op weerstand bij het geven van ik-boodschappen.
Weerstand tegen ik-boodschappen kan zich uiten in:
- Verbaal: stem verheffen, ruzie maken, sarcastische opmerkingen, grappen, van onderwerp veranderen, weigeren te praten, tegenspreken.
- Non-verbaal: stil worden, verdrietig of gekwetst kijken, huilen, geschokt kijken, lachen, wegkijken, mokkend vertrekken.
Bij weerstand is het belangrijk om te luisteren naar de gevoelens van de ander in plaats van je standpunt te herhalen. Dit toont respect en bereidheid om de ander te begrijpen, wat belangrijk is voor assertief gedrag. Actief luisteren houdt in dat je de boodschap van de ander herhaalt om te verifiëren of je deze goed begrijpt. Dit bestaat uit:
- Ontvangen van de boodschap.
- Vertalen en begrijpen.
- Terugkoppelen van jouw interpretatie.
- Reactie van de ander.
Voorbeelden van actief luisteren:
- Ik-boodschap: “Ik vind het fijn dat we zulke stevige discussies kunnen voeren.”
- Reactie: “Jij wilt altijd gelijk hebben!”
- Actief luisteren: “Je bent boos over mijn gedrag tijdens discussies?”
Door over te schakelen naar actief luisteren, wordt de discussie helderder en worden verschillen in basiswaarden duidelijk. Dit helpt om rationeel over omstreden kwesties te praten en wederzijds begrip te bevorderen.
Effectieve open communicatie
Effectieve open communicatie vereist zowel het vermogen om jezelf op een oprechte, heldere wijze te uiten als de bereidheid en vaardigheid om naar anderen te luisteren. Door deze vaardigheden te ontwikkelen, kun je beter in je behoeften voorzien, je relaties verdiepen en je persoonlijke en professionele effectiviteit vergroten.
Wil je regelmatig gratis inspiratie voor een gelukkige en gezonde leefstijl ontvangen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief:
Ja ik wil tips en tricks voor een gelukkige en gezonde leefstijl ontvangen ➔
