Het artikel is gebaseerd op dit boek

Ik begin geloof ik te bestaan

Bestel dit boekBestellen
Gezonde geest

Wat is fawning? De verborgen overlevingsstrategie uitgelegd

Wanneer we praten over hoe mensen omgaan met stress, trauma of dreiging, komen vaak drie klassieke overlevingsreacties naar voren: vechten, vluchten en bevriezen. Maar wist je dat er ook een vierde overlevingsstrategie bestaat? Deze minder bekende reactie heet fawning (ook wel pleasen genoemd) en is net zo belangrijk om te begrijpen.

In dit artikel ontdek je wat fawning is, hoe het ontstaat, welke symptomen erbij horen en wat je kunt doen om dit patroon te doorbreken. Deze inzichten komen uit het boek Ik begin geloof ik te bestaan van Johanna Nolet.

Fawning: Wat is het? De verborgen overlevingsstrategie uitgelegd

Fawning is een overlevingsmechanisme waarbij iemand zich aanpast, vleit of anderen behaagt om zichzelf veilig te voelen in een bedreigende omgeving. Deze reactie wordt vaak onbewust ontwikkeld als manier om conflicten te vermijden en goedkeuring te winnen. Hoewel dit gedrag tijdelijk een gevoel van veiligheid kan bieden, kan het op de lange termijn leiden tot het verlies van persoonlijke grenzen, eigenwaarde en autonomie.

De term fawning werd geïntroduceerd door psychotherapeut Pete Walker en wordt steeds vaker erkend in de psychologie. Waar vechten, vluchten en bevriezen gericht zijn op directe reacties op gevaar, richt fawning zich op het herstellen van balans door tegemoet te komen aan de behoeften van anderen, vaak ten koste van jezelf.

Wat zijn de symptomen van fawning?

Volgens trauma-expert Dr. Nicole LePera, auteur van How to Do the Work, zijn er verschillende signalen die kunnen wijzen op een fawning-respons. Deze symptomen zijn:

  • Chronisch piekeren over wat anderen van je vinden.
  • Moeite hebben met het stellen van grenzen of het zeggen van “nee”.
  • Conflicten vermijden, zelfs als dit ten koste gaat van je eigen welzijn.
  • Overmatig beleefd, meegaand of complimenteus zijn.
  • Anderen laten beslissen om hun goedkeuring te winnen.
  • Dissociëren tijdens stressvolle situaties.
  • Hyperbewust zijn van de emoties en behoeften van anderen, terwijl je die van jezelf negeert.

Deze gedragingen kunnen sociaal wenselijk lijken, maar wanneer ze voortkomen uit een dieperliggend gevoel van onveiligheid, hebben ze vaak schadelijke gevolgen.

Waarom gebeurt het?

Fawning ontstaat vaak in de kindertijd, vooral bij mensen die zijn opgegroeid in een onveilige of stressvolle omgeving. Kinderen leren dat het aanpassen aan de wensen van anderen kan helpen om conflicten te vermijden en verbinding te behouden. In gezinnen waar emoties of behoeften werden genegeerd of bestraft, kan pleasen een strategie worden om te overleven.

Hoe kun je fawning doorbreken?

Het doorbreken van de fawning-respons begint met bewustwording. Hier zijn enkele praktische stappen om aan de slag te gaan:

  1. Zelfreflectie: Neem de tijd om situaties te onderzoeken waarin je jezelf wegcijfert. Stel jezelf de vraag: “Wat voel ik écht?”
  2. Grenzen Stellen: Oefen met kleine stappen om “nee” te zeggen en je eigen behoeften uit te spreken.
  3. Therapie: Professionele hulp kan je helpen om de onderliggende trauma’s te verwerken en gezondere copingmechanismen te ontwikkelen.
  4. Zelfcompassie: Wees mild voor jezelf. Begrijp dat pleasen een reactie was om te overleven, en dat het tijd kost om nieuwe patronen te ontwikkelen.

Volgens Dr. Nicole LePera is het belangrijk om geduldig te zijn met dit proces. Trauma is misschien niet je schuld, maar het helen ervan is jouw verantwoordelijkheid.

Wil je meer leren over hoe je patronen zoals pleasen kunt doorbreken en weer in contact komt met jezelf? In ons gratis online magazine Liefde voor Jezelf delen we tips, inzichten en verhalen die je helpen om balans, zelfliefde en persoonlijke groei te omarmen. 

Het effect van fawning op het dagelijks leven

Fawning kan een grote impact hebben op je dagelijks leven, van werk tot persoonlijke relaties. Veelvoorkomende gevolgen zijn:

  • Burn-out: Door voortdurend te voldoen aan de verwachtingen van anderen.
  • Relatieproblemen: Onbalans in geven en ontvangen kan spanningen veroorzaken.
  • Laag zelfbeeld: Omdat je je eigen behoeften structureel negeert.

Door dit patroon te doorbreken, kun je meer balans, zelfliefde en authentieke verbindingen in je leven creëren.

Lees ook: Ontdek hoe open communicatie je leven kan veranderen

Het belang van inzicht in deze trauma reactie

Het begrijpen van fawning biedt een krachtig nieuw perspectief op gedrag dat vaak wordt gezien als sociaal wenselijk of meegaand. Het is geen teken van zwakte, maar een overlevingsstrategie die ooit nodig was. Het erkennen van dit mechanisme is een belangrijke stap richting heling en groei.

Voor iedereen die worstelt met fawning is er hoop. Door bewustwording en het ontwikkelen van gezonde copingmechanismen kun je opnieuw balans en eigenwaarde vinden.

Ben je klaar om jezelf beter te begrijpen en de patronen van pleasen te doorbreken? In Ik begin geloof ik te bestaan neemt Johanna Nolet je mee op een persoonlijke reis van heling en zelfontdekking. Lees het boek en ontdek hoe je weer in contact komt met je eigen behoeften, grenzen en verlangens.