In beweging naar een gezondere leefstijl
Door Jonathan Klaassen
Wat moet je nou toch met de zoetstof aspartaam? Is die veilig of moet je hem juist vermijden? Voor de een is er geen vuiltje aan de lucht, terwijl de ander de stof met argusogen bekijkt en het zaakje duidelijk niet vertrouwt. Deze tegengestelde opvattingen zorgen ervoor dat consensus uitblijft en we blijven gissen. Tijd om het zaakje tot op de bodem uit te zoeken, kleur te bekennen en een vonnis uit te spreken over deze zoetstof.
Aspartaam is een kunstmatige zoetstof die plusminus 200 keer zoeter is dan suiker en nagenoeg geen calorieën levert. In de wereld van de E-nummers kun je aspartaam vinden onder het nummer E951 (60). Dat de stof een E-nummer heeft, betekent trouwens dat de Europese Unie heeft besloten dat de stof veilig is. Niet door een muntje op te gooien, maar door wetenschappers lang, gedegen onderzoek te laten uitvoeren. Als een E-nummer is goedgekeurd, stelt de Europese Unie er een adi voor vast (aanvaardbare dagelijkse inname). Dit is de hoeveelheid die je gedurende je leven dagelijks kan innemen zonder dat daarbij je gezondheid in het geding komt. Bij aspartaam is deze hoeveelheid 40 mg/kg, wat gelijkstaat aan ongeveer 4 tot 6 liter cola light per dag. Het spreekt voor zich dat zelfs een fervent cola light-drinker dat niet binnenkrijgt.
De eigenschappen die aspartaam heeft, zorgen ervoor dat de stof een aantrekkelijk additief is voor de voedingsindustrie. Producten kunnen zoeter gemaakt worden zonder dat daarbij suiker wordt gebruikt. En dat scheelt natuurlijk veel calorieën. Aangezien in onze samenleving veel overgewicht heerst, kan dit waardevol zijn. Ga je in de supermarkt op zoek naar aspartaam, dan kun je het overigens vinden in snoep, yoghurtdranken, desserts, jam, zoetjes en bijvoorbeeld lightfrisdranken.
Wanneer je een glas lightfrisdrank neemt komt de aspartaam logischerwijs in je lichaam terecht. Hier angstig voor zijn is niet nodig. Aspartaam wordt volledig gehydrolyseerd (afgebroken) en de stof wordt opgesplitst in de aminozuren fenylalanine en asparaginezuur en daarnaast ook in de stof methanol. Deze drie stoffen maakt het lichaam overigens ook zelf aan, en schadelijk hoef je ze echt niet te noemen. Ja, in hoge doseringen kan methanol schadelijk zijn, maar hetzelfde geldt voor water (dat zelfs levensbedreigend is in grote hoeveelheden). De hoeveelheid methanol die wij door aspartaam binnenkrijgen is helemaal veilig.
Er zijn mensen (maar dat zijn er gelukkig zeer weinig) die wél moeten oppassen met aspartaam: PKU-patiënten. Deze groep mensen mag niet te veel fenylalanine binnenkrijgen omdat ze dit aminozuur niet goed kunnen omzetten. Daardoor ontstaan er afbraakproducten die hersenbeschadiging tot gevolg kunnen hebben. De stof fenylalanine kan in dit geval een zeer gevaarlijke stof zijn. De meeste mensen behoren gelukkig niet tot deze groep en in dat geval is er geen vuiltje aan de lucht. Ben jij wél PKU-patiënt, dan rest er maar één advies: vermijd aspartaam.
Over de veiligheid van aspartaam hoor je natuurlijk de meest verschrikkelijke verhalen. Tegenstanders stellen dat aspartaam in verband wordt gebracht met hersentumoren, kanker, aantasting van het zenuwstelsel en bijvoorbeeld het stimuleren van het hongergevoel. Deze boze tongen beweren dan ook dat aspartaam puur vergif is. Het droevige en frappante hieraan is dat dit echter nooit – maar dan ook nooit – goed wetenschappelijk is bewezen. Er is onvoldoende bewijskracht om dit te kunnen zeggen.
Het rare is dat aspartaam juist een van de meest onderzochte stoffen is en dat goede wetenschappelijke onderzoeken laten zien dat aspartaam veilig is. Aspartaam gelinkt aan het krijgen van hersentumoren en kanker? Absoluut onzin! Ook is er geen enkele relatie met schade aan ons zenuwstelsel, en het is ook niet bewezen dat aspartaam het hongergevoel stimuleert. Goede wetenschappelijke onderzoeken laten juist zien dat aspartaam niet schadelijk is en dat we niets hebben te vrezen. Grote wetenschappelijke organisaties berichten daarom ook dat de bewijskracht voor de veiligheid van de stof overduidelijk is.
Hoewel de zoetstof aspartaam absoluut veilig is, is het geen nuttige voedingsstof; aspartaam heeft geen enkele functie in het lichaam. Gezondheidswinst gaat dit stofje je dan ook echt niet opleveren. Voor ons lichaam hebben we het dus absoluut niet nodig, maar dat even terzijde.
Na het lezen van alle onderzoeken kan ik maar één ding zeggen. Het vonnis in de zaak-aspartaam luidt: je hebt aspartaam niet nodig, maar het is absoluut veilig! Bang zijn voor deze voedingsstof is dan ook niet nodig. De wetenschap heeft duidelijk gesproken, en dat deze zoetstof veilig is, is dan ook mijn conclusie.
Met het boek Voedsel voor je geest vertelt diëtist Jonathan Klaassen je wat waar is en wat niet en onderbouwt zijn bevindingen op wetenschappelijke wijze.
