Meer lezen over dit onderwerp, kijk dan eens naar dit boek:
Happy Kid
Lastig gedrag bij kinderen: wat zegt het écht?
Iedere ouder kent het wel: momenten waarop je kind totaal niet luistert. Je hebt nét gezegd dat het eten bijna klaar is, maar hup, daar rent hij of zij alweer naar de buren. Terwijl jij met een baby op de arm en een zuchtend kind op de bank denkt: hoe vaak moet ik dit nog zeggen? Lastig gedrag bij kinderen voelt vaak vermoeiend, maar het zegt meestal iets diepers. Achter brutaal, opstandig of druk gedrag schuilt vaak een kind dat iets wil vertellen, zonder de woorden te hebben om dat te doen.
De inzichten uit dit artikel komen uit het boek Happy Kid van Tessa Heinhuis.
Wat betekent ‘lastig’ gedrag eigenlijk?
Een kind dat niet luistert, doet dat zelden expres. Soms voelt het zich niet gehoord. Een kind dat boos wordt, is misschien overspoeld door emoties waar het nog geen woorden voor heeft. En een druk kind probeert spanning kwijt te raken door te bewegen.
Lastig gedrag is dus geen teken van ongehoorzaamheid, maar van onvervulde emotionele behoeften. In de ontwikkelingspsychologie wordt gedrag steeds vaker gezien als een signaal van onderliggend ongemak en niet als iets om direct te straffen.
Kinderen zijn niet ‘stout’, ‘vervelend’ of ‘asociaal’. Ze doen lastig, omdat ze iets duidelijk proberen te maken.
Waarom reageren kinderen zo heftig?
Het brein van een kind is nog volop in ontwikkeling. Vooral het prefrontale cortex-gebied, dat zorgt voor zelfbeheersing en plannen, is pas rond het 25e levensjaar volledig volgroeid. Tot die tijd wordt gedrag grotendeels gestuurd door het emotionele brein, het limbisch systeem.
Daarom reageren kinderen vaak direct op wat ze voelen. Hun gedrag is geen bewuste keuze, maar een uiting van een moment. Psychologen noemen dit de state-trait-misvatting: kinderen zijn niet altijd lastig, ze zitten even in een moeilijke staat. Een kind dat gilt, schreeuwt of liegt, doet dat dus niet om te pesten, maar omdat het op dat moment iets niet kan reguleren. Achter elk gedrag zit een behoefte (veiligheid, controle, aandacht of rust).
Ook gezonder leven?
Mis nooit meer gezonde recepten en gezonde artikelen. Meld je nu aan voor de nieuwsbrief en ontvang een gratis exemplaar van ons Online Magazine. 23.000 mensen gingen je voor!
Hoe beïnvloedt moeilijk gedrag het geluk van een kind?
Wanneer een kind voortdurend in conflict komt met ouders, leerkrachten of leeftijdsgenoten, kan dat zijn zelfbeeld schaden. Ze ontwikkelen sneller gevoelens van schuld, schaamte of sociale afwijzing:
“Ik doe het nooit goed.”
“Niemand wil met mij spelen.”
Kinderen begrijpen vaak niet waarom ze “niet luisteren” of “steeds boos worden”. Dat maakt hen onzeker en verdrietig. Door het gedrag te zien als een vorm van communicatie, kunnen ouders het patroon doorbreken.
Vraag jezelf niet af: ‘Waarom doet mijn kind zo?’
Maar: ‘Wat probeert mijn kind mij te vertellen?’
Lees ook: Hoe doorbreek je negatieve opvoedingspatronen?
Hoe ga je als ouder om met lastig gedrag?
Een kind heeft grenzen nodig, maar ook begrip. Dat begint met herkennen wat er achter het gedrag schuilt.
Hier zijn enkele bewezen strategieën om lastige momenten om te buigen naar groei:
-
Blijf kalm, ook als je kind dat niet is.
Jij bent het veilige anker. Rustig blijven zegt onbewust: “Je mag boos zijn, maar ik ben oké.” -
Benoem het gevoel vóór het gedrag.
“Je bent teleurgesteld omdat het spel moest stoppen.” Dat voorkomt escalatie. -
Gebruik korte, duidelijke zinnen.
“Stop. Slaan doen we niet. Ik help je.” Eerst begrenzen, dan praten. -
Laat kinderen meedenken in oplossingen.
“Wat kunnen we volgende keer doen als stoppen moeilijk is?” -
Kies herstel boven straf.
Laat je kind iets goedmaken door een tekening te maken, sorry te zeggen of een helpende hand te bieden. Zo leert het verantwoordelijkheid nemen zonder schaamte te voelen. -
Zorg voor sensorisch herstel.
Laat het kind na school even schommelen, kleuren of bewegen. Dat ontlaadt spanning. -
Wees voorspelbaar.
Structuur geeft veiligheid. Kondig veranderingen aan en houd routines aan. -
Gebruik positieve instructies.
Zeg liever “loop rustig” dan “niet rennen”. -
Bouw aan verbinding, juist buiten de ruzies.
Elke dag een paar minuten echte aandacht doet wonderen voor het gedrag.
De kracht van humor
Soms helpt het om de humor in te zien. Want ja, zelfs op de drukste maandagochtend kan er iets gebeuren wat je niet zag aankomen, zoals je kind dat zonder schoenen in de auto zit.
Boos worden is menselijk, maar lachen helpt vaak meer. Door spanning te ontladen, leert een kind dat fouten maken mag, en dat liefde niet afhankelijk is van perfect gedrag.
In Happy Kid laat auteur Tessa Heinhuis zien dat een ontspannen en zelfverzekerd kind begint bij de keuzes die wij als ouders maken. Met praktische inzichten en eerlijke verhalen helpt ze je om meer rust, verbinding en plezier in het gezin te brengen. Een liefdevol boek voor iedereen die zijn kind wil laten groeien in vertrouwen en veerkracht.
Blijf geïnspireerd door je in te schrijven voor onze tips voor een gelukkige leefstijl:
Ja ik wil tips en tricks voor een gelukkige en gezonde leefstijl ontvangen ➔
