Kunnen afslankmiddelen als Ozempic het risico op kanker verhogen?
Afslankmiddelen als Ozempic, Wegovy en Mounjaro – oorspronkelijk ontwikkeld om diabetes type 2 te behandelen – hebben in korte tijd de wereld van gewichtsverlies veranderd. Deze medicijnen, bekend als GLP-1 receptoragonisten, verlagen de bloedsuikerspiegel en onderdrukken de eetlust, waardoor veel mensen snel afvallen. Maar nu het gebruik explosief stijgt, kijken wetenschappers ook kritisch naar mogelijke langetermijneffecten, waaronder een mogelijk verband met kanker.
Onderzoek naar schildklierkanker
De grootste zorg richt zich momenteel op schildklierkanker. In dierstudies bleek dat hoge doseringen GLP-1-middelen schildkliertumoren kunnen veroorzaken. Een Franse bevolkingsstudie vond bovendien een mogelijk verband tussen langdurig gebruik (langer dan een jaar) en afwijkingen aan de schildklier bij mensen.
Onderzoek van de Universiteit van Bordeaux bevestigt dat beeld gedeeltelijk. De onderzoekers zagen bij patiënten met diabetes type 2 een verhoogd risico op schildklierkanker wanneer zij medicijnen gebruikten die kunstmatige GLP-1-hormonen bevatten, waaronder semaglutide. Dit is het werkzame bestanddeel van Ozempic en Wegovy. Voor andere gebruikers lijkt de medicatie veilig, benadrukken de onderzoekers.
Gelukkig blijft schildklierkanker zeldzaam, en het vastgestelde risico in dit onderzoek was relatief klein. Bovendien vermoeden de wetenschappers dat er mogelijk andere, nog onbekende factoren meespelen die de resultaten beïnvloeden. Hoewel er dus nog geen direct bewijs is dat GLP-1-middelen daadwerkelijk schildklierkanker veroorzaken, raden artsen extra voorzichtigheid aan bij mensen met een persoonlijke of familiaire voorgeschiedenis van schildklierkanker of een genetische aanleg, zoals bij het syndroom MEN2.
Pancreas en GLP-1: nog geen duidelijk verband
Er is ook discussie over een mogelijke link met alvleesklierkanker. GLP-1-middelen kunnen soms leiden tot pancreatitis (een ontsteking van de alvleesklier), en die aandoening verhoogt op zichzelf het risico op kanker. Toch is er tot nu toe geen overtuigend bewijs dat deze medicijnen direct alvleesklierkanker veroorzaken.
Opmerkelijk genoeg laten vroege dierstudies zelfs zien dat tirzepatide (de werkzame stof in Mounjaro) bepaalde tumoren juist kan verkleinen. Wat dit voor mensen betekent, is echter nog niet duidelijk.
Lees ook: Ozempic bijwerkingen: wat je moet weten voordat je begint
Ook gezonder leven?
Mis nooit meer gezonde recepten en gezonde artikelen. Meld je nu aan voor de nieuwsbrief en ontvang een gratis exemplaar van ons Online Magazine. 23.000 mensen gingen je voor!
Gewichtsverlies zelf verlaagt ook het risico
Belangrijk om te weten: obesitas is op zichzelf al een belangrijke risicofactor voor verschillende vormen van kanker. Mensen die dankzij GLP-1-middelen gewicht verliezen, lopen daardoor mogelijk juist mínder risico. Wetenschappers weten nog niet of eventuele gunstige effecten te danken zijn aan de medicijnen zelf, of simpelweg aan het gewichtsverlies.
Wat zeggen experts?
Deskundigen benadrukken dat deze middelen een grote medische doorbraak zijn, vooral voor mensen met diabetes of ernstig overgewicht. De voordelen, zoals lagere bloedsuikerwaarden, minder hart- en vaatrisico’s en gewichtsverlies, zijn goed onderbouwd. Toch is langdurige waakzaamheid nodig.
Er loopt wereldwijd nog veel onderzoek naar de veiligheid op de lange termijn, en het kan jaren duren voordat we echt weten hoe groot (of klein) de risico’s zijn.
Gebruik afslankmiddelen met kennis en zorg
GLP-1-middelen zoals Ozempic en Wegovy kunnen een enorme steun zijn bij afvallen en het verbeteren van de stofwisseling. Maar net als bij elk krachtig medicijn geldt: gebruik ze met kennis en zorg, en overleg altijd met je arts over de risico’s en alternatieven.
Toch blijft een natuurlijke, gezonde leefstijl de basis voor een gezond gewicht. Gezonde voeding, voldoende beweging, slaap en stressreductie helpen niet alleen bij afvallen, maar ondersteunen ook je mentale en hormonale balans op de lange termijn.
Twijfel je of Ozempic iets voor jou is? Doe de gratis Ozempic-test op ontdek binnen één 2 minuten of Ozempic aansluit bij jouw situatie, wat je motivatie is om af te vallen en of er alternatieven zijn die beter bij je passen.
Bron: Bihan H, et al. GLP-1 Receptor Agonists and the Risk of Thyroid Cancer. Diabetes Care, 2023.
