Wat zijn de voordelen van hormoontherapie tijdens de overgang?
De overgang is een fase waarin elke vrouw voor belangrijke keuzes komt te staan. Eén van die keuzes is: wel of geen hormoontherapie gebruiken? Er bestaat geen goed of fout antwoord; de beste beslissing is de keuze die past bij jouw lichaam, jouw risicoprofiel en jouw persoonlijke situatie. Wat vaak minder bekend is, zijn de voordelen die langdurig gebruik van hormoontherapie kan hebben.
Dit artikel zet de belangrijkste punten overzichtelijk op een rij, zodat je een weloverwogen keuze kunt maken. De inzichten komen uit het boek Het ligt niet aan jou, het is de overgang van Arentina Drenth.
Wat is hormoontherapie precies?
Hormoontherapie is een medische behandeling waarbij lage doseringen van vrouwelijke hormonen worden toegediend. Denk aan:
-
Oestrogeen: het hoofdhormoon dat vaak via de huid wordt toegediend (gel, spray of pleister).
-
Progesteron: meestal in pilvorm of vaginaal, voor balans en bescherming van het baarmoederslijmvlies.
-
Testosteron: als gel, voor energie, concentratie en libido.
Het doel is niet alleen het verminderen van overgangsklachten, maar ook preventie van ouderdomsziekten zoals osteoporose en hart- en vaatziekten.
De voordelen van hormoontherapie
1. Minder kans op hart- en vaatziekten
Oestrogeen speelt een belangrijke rol bij de gezondheid van je bloedvaten. Het houdt aders soepel en voorkomt plaquevorming. Na de menopauze daalt het oestrogeenniveau, waardoor de kans op hart- en vaatziekten met wel 50% kan toenemen.
-
Vroeg beginnen helpt: start je binnen 10 jaar na je laatste menstruatie met hormoontherapie, dan daalt het risico op een hartinfarct aanzienlijk.
-
Toedieningsvorm maakt verschil: via de huid (gel, pleisters of spray) heeft oestrogeen geen invloed op triglyceriden, terwijl pillen dat wel kunnen verhogen.
-
Extra bescherming door testosteron: onderzoek laat zien dat ook voldoende testosteron op latere leeftijd beschermend werkt tegen hartproblemen.
2. Sterkere botten en minder kans op osteoporose
Botten worden constant afgebroken en vernieuwd. Oestrogeen en testosteron zorgen ervoor dat nieuw botweefsel weer wordt opgebouwd. Bij een tekort neemt de botdichtheid af en stijgt het risico op botbreuken.
-
FDA-advies: zelfs lage doseringen oestrogeen kunnen botdichtheid verbeteren, ook bij vrouwen boven de 65 jaar.
-
Timing is belangrijk: het verlies van botdichtheid is het grootst in de eerste overgangsjaren. Vroeg starten kan veel verschil maken.
3. Vermindering van genitale, seksuele en urinewegklachten
De overgang kan leiden tot vaginale droogheid, pijn bij seks, urineverlies en terugkerende blaasontstekingen. Dit valt samen onder het Genito-urinair Syndroom van de Menopauze (GSM).
-
Vaginaal oestrogeen: herstelt de vaginawand, verhoogt de doorbloeding en vermindert klachten zoals droogheid en urineverlies.
-
Veilig en langdurig gebruik: wetenschappelijk onderzoek toont aan dat vaginaal oestrogeen zelfs veilig is voor vrouwen met een voorgeschiedenis van hormoongevoelige borstkanker.
-
Testosteron als aanvulling: bij een te laag testosterongehalte kan de zin in seks en gevoeligheid van de clitoris verbeteren met suppletie.
4. Bescherming tegen diabetes type 2
Een tekort aan oestrogeen maakt cellen minder gevoelig voor insuline, wat kan leiden tot insulineresistentie en uiteindelijk diabetes type 2. Uit onderzoek blijkt dat hormoontherapie dit risico verlaagt, zolang je het gebruikt.
5. Minder gewrichtsklachten en meer bewegingsvrijheid
Meer dan 70% van de vrouwen in de overgang ervaart spier- en gewrichtsklachten. Dit kan variëren van rugpijn tot artrose. Hormoontherapie vermindert deze klachten, en verlaagt zelfs de kans op een frozen shoulder.
6. Lagere kans op darmkanker
Uit onderzoek blijkt dat langdurige hormoontherapie (meer dan 10 jaar) de kans op darmkanker met bijna 45% kan verlagen. Dat komt doordat oestrogeen de darmwand beschermt en ontstekingen tegengaat.
7. Minder gewichtstoename en een gezondere vetverdeling
Veel vrouwen komen tijdens de overgang gemiddeld zo’n 10 kilo aan, met name rond de buik. Hormoontherapie helpt om gewichtstoename te beperken en testosteron kan ervoor zorgen dat vet zich beter over het lichaam verdeelt.
Overleg altijd met je arts
Hormoontherapie heeft dus veel voordelen, maar het is geen standaardoplossing. Het is belangrijk om samen met een arts je risicoprofiel en risicotolerantie in kaart te brengen. Voor sommige vrouwen is leefstijlverbetering, denk aan gezonder eten, meer bewegen, al voldoende. Voor anderen kan hormoontherapie een waardevolle aanvulling zijn.
Hormoontherapie op lange termijn
Hormoontherapie kan op de lange termijn bescherming bieden tegen hart- en vaatziekten, botontkalking, diabetes type 2 en gewrichtsklachten. Het kan bovendien genitale en seksuele klachten verlichten, darmkanker helpen voorkomen en gewichtstoename beperken.
Of hormoontherapie bij jou past, hangt af van je persoonlijke situatie. Laat je goed informeren, stel samen met je arts je risicoprofiel op en maak een keuze die bij jou en je gezondheid past.
Meer weten over hormoontherapie?
In de podcast De Zelfhulpvraag deelt Arentina Drenth haar expertise over hormoontherapie tijdens de overgang: