Tellen van koolhydraten bij diabetes

Auteur: Chris Cheyette & Yello Balolia
Je leest meer over dit onderwerp in het Dossier Diabetes

Koolhydraten zijn de voornaamste voedingsstof die de bloedsuikerspiegel laat stijgen. Daarom is het tellen van koolhydraten essentieel wil je diabetes type 1 onder controle houden. Het tellen van koolhydraten wordt ook opgenomen bij de voorlichting en controle van diabetes type 2 en zwangerschapsdiabetes.

Tellen van koolhydraten bij diabetes type 1

Door koolhydraten te tellen kunnen mensen met diabetes type 1 hun insulinedosis aanpassen aan hun inname (in maaltijden en snacks) en grip houden op hun leven van alledag, bij:

• alcoholinname
• stress
• ziekte
• mate van activiteit o.a. sport en hobby’s

Er is overtuigend bewijs dat het goed is voor je bloedglucosewaarden als je de insulinedoses afstemt op de inname van koolhydraten. Op basis van de koolhydraatwaarden in voedsel en drank kun je de insulinedoses exact aanpassen en de bloedsuikerspiegel zo normaal mogelijk houden. Gezonde eetgewoonten zoals besproken in het begin van dit boek en regelmatige fysieke inspanning zijn belangrijk voor een goede diabetesregulatie.

Tellen van koolhydraten bij diabetes type 2

Bij diabetes type 2 is het ook belangrijk om inzicht in koolhydraten te hebben. We weten wel dat hoe meer koolhydraten we eten, hoe hoger de bloedsuikers na het eten zijn. Daarom kunnen mensen met diabetes type 2 er bij gebaat zijn koolhydraten in hun maaltijden en snacks te tellen. Ook kan het effectief zijn om af te vallen. Je huisarts en parktijkondersteuner of diabetesverpleegkundige kunnen samen met je diëtist adviseren wat voor jou de beste behandeling is.

Koolhydraten leren tellen

Is koolhydraten tellen nieuw voor je, lees dan verder. Vraag in ieder geval ook advies aan degenen bij wie je voor diabetes onder controle bent.

1. Leer wat koolhydraten tellen is en hoe je de hoeveelheid ervan in wat je eet en drinkt kunt schatten met koolhydraat- en calorietabellen, samen met andere methoden zoals het wegen van voedsel en lezen van etiketten.
2. Ga bij jezelf na hoe eten, drinken, diabetesmedicatie, alcohol en beweging je bloedsuikerspiegel beïnvloedt en leer omgaan met deze factoren.
3. Heb je diabetes en dagelijks meerdere injecties (basaal bolus) of een insulinepomp nodig, dan kan het tellen van koolhydraten je helpen met het aanpassen van de insulinedosis, met andere woorden, je kunt snelwerkende insuline afstemmen op de koolhydraten met je persoonlijke insuline-koolhydraatratio.

Je kunt het boek De koolhydraat- en calorieteller gebruiken om het totaal aan koolhydraten in een maaltijd te berekenen.

Als je kunt schatten hoeveel koolhydraten er in je eten en drinken zitten, heb je een waardevol instrument in handen. Met wat oefening lukt het steeds beter en na een tijd wordt het een tweede natuur. Begin met de producten die je regelmatig eet, omdat die het meest je bloedsuikerspiegel en de controle over je diabetes zullen beïnvloeden. Lastiger wordt het als je koolhydraten moet tellen in een restaurant, bij vrienden of van een afhaalmaaltijd. Soms zul je een schatting moeten maken. Kijk dan achteraf of je schatting goed was of enige bijstelling vereist voor de volgende keer.

Tips over gezond eten

Door je alleen op koolhydraten te focussen verlies je snel de totale samenstelling van voedingsstoffen uit het oog. Kijk je bijvoorbeeld alleen naar koolhydraten en calorieën dan kan dat leiden tot ongewenste gewichtstoename en een verhoogd risico op complicaties, zoals hart- en vaatziekten. Denk aan de tips die we gaven over gezond eten; die gelden nog steeds:

• Ga voor 3 maaltijden per dag
• Zorg voor 5 keer per dag groente en fruit!
• Eet meer vis!
• Eet meer peulvruchten
• Beperk suiker en gesuikerd voedsel
• Drink alcohol met mate
• Eet minder vet, vooral minder verzadigd vet
• Kies magerder zuivelproducten
• Beperk je zoutinname tot 6 g per dag