In beweging naar een gezondere leefstijl
Door: Pia Callesen
Depressie is geen oncontroleerbare toestand waardoor we getroffen worden en waar wij zelf geen invloed op hebben. Ik wil afrekenen met de verouderde behandelmethodes, jarenlange gesprekstherapie en medicijnen, en in plaats daarvan een nieuwe en zeer effectieve methode introduceren. Deze methode heet metacognitieve therapie.
Metacognitieve therapie is ontwikkeld door de Britse psycholoog en professor Adrian Wells van de Manchester University en is gebaseerd op twintig jaar fundamenteel onderzoek naar de reden dat sommige mensen een psychische ziekte, onder andere depressie, ontwikkelen terwijl anderen dat niet doen. Toen Wells in 2009 voor de eerste keer zijn behandelmethode in de openbaarheid bracht, toonde hij aan dat het noch zorgen, noch ongelukken, sombere gevoelens of negatieve gedachten zijn die ons deprimeren. Dat doet de manier waarop we omgaan met onze gedachten wel. Wanneer we piekeren en elke dag urenlang over onze gedachten inzitten, ze om- en omkeren, lopen we meer risico een depressie te ontwikkelen dan wanneer we passief onze gedachten observeren en ze laten voor wat ze zijn.
‘Iedereen heeft negatieve gedachten, en iedereen gelooft die af en toe, maar niet iedereen heeft een psychische ziekte.’ – Adrian Wells, 2009
Wells ontdekte ook dat er drie primaire achterliggende oorzaken voor zijn dat sommigen van ons meer piekeren dan anderen.
Wanneer we voortdurend ons eigen welbevinden in de gaten houden en waarnemen hoe wij ons voelen, brengen we onszelf in een neerwaartse spiraal die depressieve symptomen als somberheid en energieverlies kan veroorzaken en in stand houden. Dat gebeurt ook als we rationeel, positief of zorgvuldig over onszelf proberen te denken. Elke bemoeienis met gedachten brengt nieuwe gedachten voort. Zoals Wells zegt: Je kunt niet je probleem van te veel denken overwinnen door meer te denken of ‘goed’ te denken – alleen door minder te denken.
Lees ook:
Het cognitieve aandachtssyndroom: stop het piekeren
Metacognitieve therapie werd ontwikkeld vanuit de resultaten van Wells’ onderzoek.
Ik ben psycholoog sinds het begin van deze eeuw en de eerste tien jaar zwoer ik bij de traditionele cognitieve gedragstherapie, die wereldwijd een van de meest beproefde en goed gedocumenteerde methodes is. Het uitgangspunt van cognitieve therapie is, dat gedachten en overtuigingen cruciaal zijn voor ons welbevinden en daarom bewerkt en veranderd moeten worden om depressie en angst te overwinnen.
Mijn kennismaking met metacognitieve therapie – en met Andrew Wells – veranderde echter mijn inzicht in psychisch lijden radicaal. Na een casestudy en honderden cliënten in metacognitieve therapie was het helder voor mij: De oorzaak van psychische ziektes was niet, zoals ik tien jaar lang had gedacht, een combinatie van erfelijkheid, milieu en negatieve gedachten. De oorzaak zijn verkeerd gekozen mentale en gedragsmatige strategieën, exact het resultaat dat Adrian Wells had gevonden. We blijven depressief omdat we onze gedachten en overtuigingen op een ondoelmatige manier tackelen. Daarom is depressie niet een ziekte waarmee we moeten leven.
Dit inzicht bracht een tsunami aan gedachten teweeg: Had ik mijn cliënten in al die jaren beter kunnen helpen? Veel van mijn cliënten voelden zich goed geholpen met cognitieve therapie, maar ik ontdekte nu dat ik met metacognitieve therapie de duur van de behandeling kon verminderen en het effect beduidend
verbeteren.
Dr. Pia Callesen is gespecialiseerd in metacognitieve therapie en presenteert haar beproefde, baanbrekende methode in Leef meer, denk minder. De oorzaak van neerslachtigheid en depressie is vaak te veel denken. We analyseren eindeloos wat we hebben gezegd en gedaan of de beslissingen die we moeten nemen. Maar het werkt niet. In dit boek vind je een radicale strategie om de controle over je denkprocessen terug te krijgen en je weer goed te voelen.
